Nasizm, Almaniyanın nəticəsi, onun törəməsi deyil. Demokratiya və sosializmin törəməsidir. Çünki, demokratiya və sosializm dinsiz, düzgün davranış və ictimai qarşılıqlı yardımlaşmadan məhrumdur. Bu məsələ bütün xalqlarda belədir. Buna görə də, ümid etmək olmaz ki, nasizmin əleyhdarları qələbə çalsa, o məhv olacaq. Axı sabah ingilislər də nasizmi qəbul edə bilərlər. Çünki onlar da demokratik quruluşa malikdirlər.
Mütləq şəkildə yadda saxlamaq lazımdır ki, demokratiya və sosializm dinə, davranış, qaydalarına və qarşılıqlı yardımlaşmağa dayanmalıdır. Çünki bunlar onlara inananlara ancaq bir zaman kəsiyində, tarixi bir periodda xidmət edir.
Demokrat dairələr arasında olan fikir ayrılığının sayəsində, onlar qəti şəkildə gözdən qoymurlar ki, birdən din (yaxınına olan sevgi və lütfkarlıq xüsusiyyəti), cəmiyyətdə olan əsas davranış qaydaları məhv olar. Bununla da bütün dünya məhv olar. Amma eyni, ölçüdə də onlar, kütlənin, çoxluğun seçdiyi hakimiyyətə mane olurlar. Çoxluq onları aradan qaldırandan sonra- iqtidara Hitler kimi bir öndəri seçməyi üstün tutur. Çünki fərqi yoxdur, hansı xalq olur olsun, bu cür öndər cəmiyyətin çoxluğunun gözləntilərini həyata keçirə bilir.
Baal Sulam
