از ابتدای نسل بشر تا کنون سوالی پیش می آید که کماکان بدون جواب واضح و کامل مانده است. سئوالی که دانشمندان و پژوهشگران بیشماری سعی کرده اند تا پاسخی برای آن بیابند. سئوالی که باعث پیدایش باور ها و اعتقاداتی که اکنون در جهان رواج دارد شده و آن اینکه: "پس از مرگ چه پیش خواهد آمد؟"

در باره زندگی پس از مرگ فرضیه های بیشماری وجود دارند. برخی اعتقاد دارند که مرگ جسم، در واقع مرگ انسان است و برخی از ادیان به این عقیده هستند که رفتار و کردار ما در این جهان، جائی را در بهشت برین یا جهنم مملو از رنج و زجر به ما وعده می دهند. برخی دیگر بر عقیده کنجکاوانه گردش روح و تناسخ هستند.

چند کلمه در باره گردش روح و تناسخ

بسیاری از فرهنگ ها و ادیان مختلف در سراسر جهان بر این عقیده هستند که روح حیات انسان پس از مرگ، بار دیگر بصورت کودک، حیوان، گیاه یا حتی بصورت جامد به دنیا بر می گردد. در فرهنگ هند، یونان باستان، آیین دین دروزی (Druse) یکی از فرقه های مذهبی اسلامی و در یهودیت این ایمان بصورت های گوناگون بیان شده است. برخی از افراد تصور می کنند که در دوره های زندگی قبلی خود شیری درنده، یا حاکمی پرقدرت، یا عقابی در اوج آسمان بوده اند. برخی دیگر در این ترس و هراس هستند که روحشان پس از مرگ در سنگ یا جسمی دیگر ظهور کند.

حکمت کبالا نیز پدیده ای را که "تناسخ روح" نامیده می شود تشریح می کند ولی تناسخی که کبالا در باره آن سخن می گوید با عقاید و اعتقاداتی که قبلا یاد آوری کردیم هیچ شباهتی نداشته و با آنها متفاوت است.

تناسخ بنا بر حکمت کبالا:

کسی که کتاب "دروازه تناسخ ها" اثر آری مقدس را مطالعه کرده، شاید به اشتباه تصور کند که "آری" در باره انسانی که پس از مرگش به دنیا باز می گردد سخن می گوید ولی این نوشته ها بسیار عمیق بوده و نباید آن را آسان گرفت. آری مقدس فقط و فقط در باره مراحل و پله های روحانیت که انسان با آموزش حکمت کبالا طی می کند صحبت می کند. برای مثال در جایی که در باره کسی که بصورت خوک برمی گردد می نویسد، منظور وی از کسی است که به لذت بردن از امیالی که قبلا برایش بی اهمیت و بیهوده بوده برگشته و از روحانیت دست می کشد، مانند خوکی که از قوطه ور شدن در لجن و زباله لذت می برد.

واژه تناسخ بر طبق کبالا موقعیت های روحانی گوناگی است که انسان در حین زندگی در جسم مادی خود طی می کند و هر تناسخ، هر موقعیت روحانی جدید، بیان کننده نزدیک شدن انسان به سوی هدف آفرینش است. کبالیست در درجه های مختلف می تواند حتی در عرض زمان کوتاهی چندین تناسخ را در درون خود طی کند.

در واقع در زندگی معمولی ما "تناسخ" به معنی اصلی آن وجود ندارد، بلکه فقط "دوره های زندگی" هستند که ما در این دنیا طی     می کنیم. پس تناسخ چیست؟ مراحل و موقعیت هائی که با آغاز مسیر روحانی طی می گردد "تناسخ" نامیده می شوند. کلمه "تناسخ" موقعیت روحانی جدید و والاتری را که روح ما به آن می رسد مجسم می سازد.

پس از مرگ چه پیش می آید؟

همان گونه که ذکر شد، واژه "تناسخ" و "گردش روح"، تنها در باره تناسخ در روحانیت، یعنی مراحل پیشرفت روحانی انسان بحث   می کند. ولی با وجود این در طول سالهای سال تناسخ به این نحو رخ می دهد: پس از مرگ، زندگی مادی در جسم ما به پایان می رسد. اگر در حین حیات در این دنیا موفق به یافتن دنیای روحانی شده باشیم، می توانیم پس از جدا شدن از جسم مادی در آن جهان روحانی زندگی کنیم. اگر موفق به آن نشده باشیم، بار دیگر خود را در دنیای فانی در تناسخ تازه، زندگی جدید و سناریوی دیگر می یابیم.

لازم به تذکر است که بر خلاف عقاید خرافاتی، روح انسان هرگز در حیوانات یا موجودات دیگر ظاهر نمی شود و همچنین هیچ ارتباطی با درجه های گیاه و البته با درجه جامد ندارد. روح برتر فقط در درجه انسان ادامه به تناسخ می دهد.

آیا تناسخ تا ابدیت ادامه خواهد داشت؟

کلیه کبالیست ها در کتابهای خود در باره قانون ساده طبیعت نوشته اند. این قانون شرح می دهد که تا هنگامی که با حکمت کبالا آشنایی نیابیم و بوسیله آن دنیای روحانی را فاش نکنیم، مجددا به بازگشتن به جهان مادی و فانی ادامه خواهیم داد. کبالیست ها همچنین به ما اطمینان می دهند که در عاقبت هر بشر بوسیله این حکمت به والا ترین مرحله و درجه روحانیت خواهد رسید. پس از آن دیگر لزومی به بازگشت دوباره نخواهیم داشت و به زندگی جاودانی، سعادت، فرهمندی و تکامل نائل خواهیم گشت.