Слушнав на 6-от ден на Трум, 12 Февруари 1943 год.

Речено е во Тора, Ахареј (за Јом Кипур): „И фрлал Арон ждрепка над двата жртвени јарци: едниот – за Создателот, а другиот за нечистата сила".  Во (Мегилат Естер,  Пурим), од Хаман е напишано: „Ја фрли ждрепката“ (пур), ја поставил на предодредената судбина.

Ждрепката се фрла таму каде што е невозможно да се одлучи со разумот, бидејќи разумот не е во состојба да ги достигне длабочините на состојбите и да донесе решение: што е добро, а што е лошо. Во таков случај не се надеваат на разумот, туку фрлаат ждрепка, односно се потпираат на решението на судбината. Оттука се гледа, дека зборот ждрепка се користи за изразување на дејствата кои се над разумот.

На 7-от ден од месецот Адар се родил Мојсеј и во истиот месец умрел. Називот на месецот Адар произлегува од зборот „адерет" – горна наметка, за која кај пророкот Елијаху е речено: „И го нагрнал со плаштот свој". Тоа е наметка – „адерет сеар" (влакнеста покривка). „Влакно" доаѓа од зборот „сеар“, кој е идентичен со зборот „бура“. Тоа ги означува мислите и желбите против духовната работа, кои му го одвлекуваат вниманието на човекот од зближувањето со Создателот. Неопходно е овие мисли да се совладуваат со силата на желбата кон духовност, наспроти разумот. Иако човекот гледа многу противречности во духовната работа, тој сепак мора да се увери во тоа дека целото управување на Создателот е исклучиво добро и со цел за добро.

Затоа за Мојсеј е речено: „И го скрил Мојсеј лицето свое". Објаснувањето е дека ги видел сите противречности во управувањето на Создателот со суштествата (против Неговото име) но, сепак зајакнал во својата верба над разумот. Тој ги затворал очите пред она што неговиот разум го наоѓал како противречности.

„Затоа што се плашел да види", и одел со верата над разумот – „се удостоил да го увиди откровението на Создателот".

Создатлот рекол: „Кој е слеп како роб мој, и глув како ангел мој". Видот означува разум, разбирање. Кога луѓето велат за некого дека е прониклив, далекувиден тие при тоа го имаат во предвид неговиот ум. Кога нешто разбираат, велат: „Ние гледаме", затоа што разумот го обврзува да каже така. Затоа оној, кој оди над разумот е сличен на слепец, кој се движи наслепо, односно самиот се прави себеси слеп. Исто и оној кој не сака да го слушне она што лошите мисли му го велат за духовната работа и за Создателот, се прави себеси глув и се нарекува глув во духовната работа.
     Затоа Создателот вели: „Кој е слеп како роб мој, и глув како ангел мој". Односно оној кој оди кон Создателот самиот вели: „Очите да не видат, ушите да не слушнат" Не сака да го слушаат тоа кон што го обврзува неговиот разум и што слушаат неговите уши, како што е речено за Џошуа бен Нун, дека ниту еднаш лошо мислење не влезе во неговите уши. Токму во тоа е смислата на „адерет сеар" – влакнестата покривка. Бидејќи кај него постоеле многу противречности и ограничувања во неговото духовно напредување, а секоја противречност се нарекува „влакно" (сеар), кој расте од „некев“, (вдлабнувањата во главата.)

Ова индиректно укажува дека овие противречности, лоши мисли, кои нè оддалечуваат од Создателот му ја дупчат и копаат главата. Кога постојат многу противречности во духовната работа, тоа означува дека кај него има многу влакна, што се нарекува влакнеста покривка (адерет сеар). Исто така и кај Елиш е речено: „Си замина од таму Елијаху и го најде Елиша, синот на Шафат, кој ораше со дванаесет пара волови, што оделе пред него, а самиот тој со дванаесеттиот. Поминал Елијаху покрај него и му го наметнал плаштот свој", т.е. аде-рет.

„Волови“ на хебрејски означуваат бакар, од зборот бикорет (проверка). Бројката 12 укажува за целосно скалило, како 12 часа или 12 месеци. 12 пара волови – затоа што ораат само ва пар, а не само со еден. Тоа зборува дека кај човекот веќе постојат „сеарот" ( противречности), од кои се раѓа „адерет сеар". Но Елиша го имал тоа од „утрото на Јозеф" ( утро – бокер).

Речено е: „Светлината на утрото и луѓето излегоа со своите магариња (магаре - хамор, слично звучи со материја – хомер)". Тоа укажува дека ја достигнале Светлината, која се пројавува при пронаоѓањето на спротивностите. Токму за сметка на спротивностите, наречени „бикорет" (проверка), при желба да се оди без оглед на спротивностите, се раѓа Светлина, како што е речено: „На оној којшто доаѓа да се прочисти, му помагаат".
     Но, бидејќи добил Светлина за сите проверки (бикорет) и веќе нема што да му се додаде, тогаш и утвдувањата и противречностите исчезнуваат – како правило, дека од Вишото нема ниту едно излишно или непотребно дејство, бидејќи „не постои дејство без цел".

Неопходно е да се разбере зошто воопшто пред човекот се јавуваат мисли и дејства, кои се наоѓаат во противречност, ако управување од Вишото е апсолутно добро? Само затоа, човекот да биде обврзан да ја привлече, врз овие противречности, Вишата Светлина. Тоа е неопходно ако сака да се искачи над нив, зошто поинаку не ќе може да ги победи тие противречности. При привлекувањето на „Величие на Создателот", човекот поминува низ чувствувањето на противречностите, кои се наречени суд и ограничувања (диним).

Овие противречности можат да исчезнат, само ако човекот посака да ги победи во корист на Величието на Создателот. Излегува, дека противречностите претставуваат причина која предизвикува пројавување на Величието на Создателот. Тоа значи: „И му го наметнал плаштот свој (адерет)". Односно човекот после сето поминато ги поврзува сите „адерет сеар" (противречности) токму со Создателот. Тој сфаќа, дека Создателот намерно му ги дал тие противречности (адерет), за преку нив да ја добие Вишата Светлина.

Меѓутоа за да го види тоа, човекот може само откога ќе се удостои на Вишата Светлина, која се пројавува токму при противречностите и ограничувањата, кои тој ги чувствува во почетокот. Без противречностите (сеарот) и падовите, не би било возможно да се открие Вишата Светлина, затоа што „Нема Светлина без сад, без желбата". Целото Величие кое тој го постигнал му се открива само благодарение на противречностите, кои ги чувствувал во почетокот. Токму во тоа е смислата на кажаното: „Голем е Создателот во своите висини", затоа што благодарение на адерет (совладување на противречностите) човекот се удостојува од Величието на Создателот.

Речено е: „Пофалбата за Создателот излегува од нивните усти" т.е. Неговата големина се открива преку пропусти во духовната работа (зборот „гарон“ - грло, слично звучи со „гирајон“, недостаток), кои го тераат човекот да се крева себеси сè погоре. Без поттурнувањето би го мрзело да направи и најмало движење и би сакал да остане вечно во својата состојба.

Но, ако човекот паѓа подоле од нивото на кое е, и за кое тој смета дека треба да престојува, тоа му дава сили за борба со падот. Бидејки тој не може да остане во таква ужасна состојба, не се согласува во неа да престојува! Затоа е должен секој пат да вложува напори, за да излезе од состојбата на паѓање. Тоа го тера да го зголемува Величието на Создателот.

Така човекот има потреба да добие повисоки сили од Вишото, од оние кои ги поседува, инаку ќе остане во паѓање. Излегува, дека секој пат чувствувањето на противречностите (сеарот) кај човекот предизвикува неопходност за духовно напредување и уште поголемо откривање на големината на Создателот.

Додека не ги открие сите Имиња на Создателот, наречени „13 особини на мислосрдие". За тоа е речено: „Постариот ќе го служи младиот", и исто така: „Грешникот ќе подготви, а праведникот ќе се украси", и „На братот свој ќе му служиш". Односно целото ропство, сите противречности, кои се создаваа во човекот како пречки насочени против духовноста, сега, кога му се открила Светлината на Создателот и ги осветлува овие пречки, се гледаат сосема обратно. И тој разбира, дека токму тие пречки му помагаат и му служат на човекот во раскривањето на Светлината на Создателот, затоа што токму тие направиле место за наполнување со Вишата Светлина.

Тие пречки – токму тие станале одора, во која се облекла Светоста. Затоа е кажано: „Грешникот ќе подготви, а праведникот ќе се украси", бидејки токму пречките станале сад, место за Светоста. Сега може да се сфати реченото во Талмуд (Хагига, 15,1): „Се удостоил – станал праведник, го добива своето и делот од другиот во рајот. Не е достоен – станал грешник, го добива својот дел и делот од другиот во пеколот". Се мисли на тоа дека тој ги добива пречките и противречностите од другите луѓе – т.е. од целиот свет. Затоа е создаден таков голем свет околу човекот, со мнозина луѓе, од кои секој е со свои мисли и мислења. И сите се наоѓаат во еден свет – намерно, токму за тоа, секој да ги превземе мислите и мислењата од сите останати.

Во таков случај, кога човекот се враќа кон Создателот (прави „тшува“), тој тоа го добива поради тоа што во себе ги содржи мислите и мислењата на многу луѓе. Бидејќи ако тој сака да се зближи со Создателот, тој е обврзан да се премери себеси и целиот свет со кој е поврзан, со оправдување. Да го оправда делувањето на Создателот во однос на себеси и во однос на целиот свет, затоа што е поврзан со целиот свет, со неговите мисли и мислења. Затоа е речено: „Прегрешил грешникот и го добил својот дел и делот од другиот во пеколот". „Прегрешил“ затоа што кога тој сè уште престојувал во состојбата „грешник", и тогаш кај него постоеле противречностите и мислите, кои се туѓи на духовното. Освен тоа, тој го превзел врз себе туѓиот дел на прегрешувањата, кои се однесуваат на пеколот, бидејќи се соединил со мислите на сите луѓе во светот.

Потоа кога станува праведник, кој се „удостоил", т.е. се вратил кај Создателот, се оправдува со тоа себеси и целиот свет и го добива во рајот својот дел, а исто и делот кој им припаѓа на сите останати. Бидејќи тој бил обврзан да ја привлече Вишата Светлина, за да ги исправи лошите мисли на сите луѓе во светот, и бидејќи ги содржи сите нив во себе, мора сите нив да ги оправда. Затоа праведникот ја привлекува Вишата Светлина против противречностите на целиот свет. Иако целиот свет сè уште не е во состојба да ја добие оваа Светлина, привлечена за него од праведникот, бидејќи кај луѓето сè уште нема желба (келим) за неа, сепак праведникот го извршува тоа дејство за нив.

Меѓутоа постои правило, дека човекот, кој предизвикал распространување на Светлината на Вишите скалила, во истата мера и самиот ја добива, бидејќи самиот тој бил причина за тоа дејство. Но тогаш излегува, дека и грешниците треба да добијат дел од Светлината, која тие ја предизвикуваат преку праведниците?

За да се сфати ова, неопходно е на почеток да се разјасни смислата на „ждрепките" и зошто имало две ждрепки: „една за Создателот, а другата за нечистата сила".

„Ждрепка" – тоа е дејство над разумот и затоа една од нив ја добива нечистата сила, за што е речено: „И се сруши бура врз главите на грешниците" (Пророци. Јеремија). Врз овие противречности се привлекува Вишата Светлина, благодарение на што се зголемува Величието на Создателот. Но тоа не им треба на грешниците кои сакаат да добиваат само во согласност со својот разум. Но кога се засилува Светлината, која доаѓа основана над разумот, отстапуваат грешниците и пропаѓаат. Затоа единственото што го имаат грешниците е нивната помош од праведниците, да го привлечат Величието на Создателот, после што грешниците се поништуваат.

За тоа е кажано: „Се удостоил да стане праведник, го добива својот дел и делот на другиот во рајот". Од ова е јасно, дека станува збор за оној кој помага да се изврши поправањето, за да се оствари откривањето на Вишата Светлина за сметка на добрите дела. Тогаш дејството останува во Светоста, а тој добива од таа Светлина, која ја предизвикал во Вишото. Создавајќи место за украсување со Светлината, нижиот добива од таа состојба, која ја предизвикал во Вишото. Противречностите и ограничувањата се губат, бидејќи на нивното место доаѓа Величието на Создателот, кое се открива во вербата над знаењето. Грешниците, пак, сакаат откривање токму внатре во разумот и затоа се поништуваат.

Но целиот свет со своите мисли кои се туѓи на духовното, го тера праведникот да го привлече Величието на Создателот и при тоа предизвиканата Светлина останува кај секого. Но, кога тие ќе бидат способни да ја добијат оваа Светлина, тогаш секој ќе ја добие и таа Светлина, која ја изнудил да се привлече.

Во тоа е смислата на „патецот кој ја разделува косата", споменат во Зохар, кој ги разделува десната и левата страна. Два жртвени јарци имало на Јом Кипур (еден ист збор – „јарец" и „влакнест"), каде што се мисли на „враќање во трепет". А другата ждрепка – во Пурим, што значи „враќање со љубов". Бидејќи тоа било уште пред изградбата на Вториот Храм и било неопходно враќањето со љубов.

Но претходно било потребно да се осети неопходноста на враќањето и затоа им пратиле ограничувања и „сеарот" (противречности). Затоа му дадоа одозгора власт на Хаман, за што е речено: „Јас ќе го поставам Хаман над вас, за да владее над вас". Затоа е напишано, дека „фрлал Хаман ждрепка, одредувајќи ја судбината" во месецот Адар. Адар се нарекува дванаесеттиот месец и на тој ист број дванаесет, покажуваат дванаесетте волови, со кои орал Елиша. „Во два реда по шест“. Двапати по шест – се добива месецот Адар, што ја означува тајната „адерет сеар" (влакнеста покривка) – т.е. најголемите ограничувања. Затоа Хаман знаел дека ќе го победи народот на Израел, бидејќи во месец Адар умрел Мојсеј. Но тој не знаел дека во истиот тој месец Мојсеј се родил, за што е речено: „И видела таа дека синот е убав"(Шмот 2:2).

Кога ја совладуваат најтешката состојба, тогаш ја достигнуваат најголемата Светлина, наречена Светлина на Величието на Создателот. Во тоа е тајната на „преплетувањето на скапите конци" ( „шеш машзар" – од книгата Шмот, во поглавјето за градбата на Скинија на Заветот). Т.е. кога се удостојуваат на „патецот кој ја разделува косата", двапати по шест (шеш шеш), тогаш се создава „преплетување" (машзар), кое означува, дека „се оддалечува туѓинецот" (маш – зар), нечистата сила (Ситра Ахра). Т.е. туѓинецот, или нечистата сила, пропаѓа и си оди, затоа што веќе ја завршила својата улога.

Излегува, дека сите противречности и ограничувања биле дадени само за да се открие Величието на Создателот. Затоа Јаков, кој се родил „мазен, без коса", не можел да го открие Величието на Создателот, бидејќи немал причина за такво откривање и потреба од него. Затоа Јаков не можел да добие благослов од Исак, бидејќи кај него не постоел келим, (садови) а „нема Светлина без кли". Затоа го научила Ребека да ја облече облеката на Исав. За Јаков е кажано: „А со рака се држел за петицата на Исав". Т.е. иако немал никакви „влакна" (противречности), тој ги земал од Исав. Но, осетил Исак и рекол: „Рацете се на Исав", иако „гласот е на Јаков". Т.е. на Исак му се допаднало оваа поправка направено од Јаков, благодарение на која тој добил садови за добивање на благословот.

Токму од таа причина нам ни е неопходен овој свет, каде што има толку многу луѓе, за секој да се исполни со желбите на сите останати. Секој посебен човек носи во себе мисли и желби на целиот свет и затоа се нарекува „човекот – тоа е цел мал свет".

Но, ако сè уште „не заслужил", тогаш „го добива својот дел во пеколот и тоа што им следува на сите останати", тогаш се соединува со пеколот на целиот свет. Повеќе од тоа, дури ако делумно го поправил својот пекол, но не го поправил пеколот кој што им следува на останатите, т.е. сите прегрешувања кои ги присоединил кон себеси од целиот овој свет, тоа сè уште не се смета за поправање и неговата состојба не се нарекува совршена.

И оттука е јасно, дека иако Јаков самиот бил „мазен, без коса", сепак „се држел со раката за петицата на Исав" – односно од него позајмил „влакна". Но, кога го заслужил нивното поправање, го добил делот кој му припаѓаше на братот во рајот – го почувствувал степенот на Величието на Вишата Светлина, која ја привлекол за исправување на овие "влакна", на туѓите мисли од целиот свет. Тој е удостоен во време кога целиот свет не може сам да ја добие оваа Светлина, бидејќи уште не е подготвен за тоа.

Од ова е разбирлива суштината на спорот помеѓу Јаков и Исав, кога Исав рекол: "Јас имам доволно", а Јаков одговорил: „Јас имам сè ", т.е. „двапати по шест", што означува „внатре во знаењето" спротивно на "над знаењето" или желбата за насладување која е спротивна на Светлината на сплотување. Исав рекол: "Јас имам доволно", т.е. имам Светлина која доаѓа во садовите кои примаат, внатре во знаењето. Но, Јаков рекол, дека има сè, т.е. двата составни дела: искористување на примачките садови и исто така Светлината на сплотување со Создателот.

Во тоа е суштината „ерев рав", на големото мешање на народите, кои се придружија кон Исраел за време на бегството од Египет и потоа направија златно теле и рекоа: „Еве го богот твој, Израел!". „Еве" ("Еле") без „Ми". Односно сакале да се присоединат само кон „Еле", без „Ми", не посакувајќи ги двата заедно, бидејќи Еле заедно со Ми го прави името Елоким (Создателот). Но тие не ги посакувале истовремено „доволно" и „сè ". На тоа укажуваат крувим, наречени Кравија и Патија (ангели, распоредени на двата краја од капакот на ковчегот). Едниот ангел стои на крајот, кој означува "доволно", а другиот ангел стои на крајот, што означува "сè ".

Во тоа е смислата на реченото: „Го слушнал Мојсеј гласот, кој зборувал со него за капакот на ковчегот на откровението, од ористорот помеѓу двете круви" (Бемидбар 7). Но како е тоа можно, бидејќи тоа се два пола, спротивни еден на друг? И без оглед на сè, човекот мора да направи од себе „Патија“ (глупчо) и да го прими тоа "над разумот". Иако не разбира ништо од тоа што му се зборува, но сепак прави.

Што се однесува на „сè ", кое се нарекува "над разумот", таму човекот треба да се труди да работи со радост, бидејќи благодарение на радоста се открива вистинската мера на "сè ". Ако пак, човекот не се радува тогаш престојува во тага поради тоа, дека кај него нема радост, а главното во работата е да се окрие радостта, дека работи со вербата над знаењето. Затоа, ако не чувствува радост од работата, треба да е загрижен. Затоа е речено: „Оној, чие срце ќе посака (да работи за Создателот)" (Шмот 25).

Тој чувствува болка и страдања поради тоа што не чувствува радост во духовната работа, за што е речено: „За тоа, дека не си му служел на Создателот со радост и весело срце, кога си имал сè во изобилство" (Дварим 28), но си го отфрлил "сè " и си земал само „доволно". Затоа се спуштал сè подолу и подолу, додека не изгубил сè што имал, и кај него не останало дури ниту „доволно".

Но ако човекот има „сè " тој е во радост и се удостојува во иста мера да има „доволно". Затоа е речено кај Пророците за „жените, што го оплакуваат Таммуз" (Јехезкел). Рашби објаснува дека тие ја извршувале работата на идолопклониците кога во очите му влезе парче олово, а тие се обидувале да го стопат, за да истече оловото од очите. Плачеле затоа што не чувствувале радост, „бидејќи со пепел се покрија нивните очи.“ Пепел, прав, ја означува Бхина Далет, т.е. Малхут, Царството на Небесата – вербата над знаењето.

 „Го оплакуваат жените Таммуз", растопувајќи за од жарот да излезе пепел од оловото. Тоа означува дека тие плачат за работата, која ги обврзува да веруваат над разумот за управувањето на Создателот – добриот, што прави добро. Додека внатре во знаењето тие го гледаат сосема спротивно за Неговото управување.

Тоа е света работа. Тие сакаат да извлечат пепел. Односно работата со вербата над знаењето, која се нарекува пепел.

Очите, кои означуваат „вид", укажуваат на јасно гледање на управувањето на Создателот кое човекот сака да го добие внатре во знаењето, а тоа се нарекува идолопоклонство. Личи на човек кој умее искусно да прави стомни и садови од глина, односно што работи како грнчар. Но, редоследот на работата е таков што најнапред тој мора да направи топчиња од глината, а потоа вдлабнува отвори во тие топчиња. Кога малиот син гледа што прави таткото, вели: „Тато, зошто ги расипуваш топчињата?" Синот, не разбира дека главното во работата на таткото е да се направат отвори, бидејќи само отворот може да стане сад за примање. Синот, пак, напротив, сака да ги замачка отворите, кои таткото ги направил во топчињата.

Работата е во тоа, дека таа пепел која се наоѓа во очите му смета на видот на човека, и на која страна да погледне тој гледа недостатоци во Вишото управување. Токму тоа создава во него кли, во кое ќе може да ги открие искрите на љубовта без корист, независна од други услови и е наречена радост на заповедта. Затоа е кажано: „Ако не му помогнеше Создателот, тој ништо не ќе можеше". Односно да не му ги испратеше Создателот тие мисли, тој не би можел да достигне никакво возвишување.

[1] Maлахим 1, 19:19 И отишол од таму Елијаху, и го најде Елиша, синот на Шафат, кој орал на дванаесет пара волови, што одеа пред него, а тој сам со дванаесетиот. И поминал Елијаху покрај него, и му го наметнал плаштот свој.

[2] Беришит 25:25 Првиот излегол целиот црвен, облечен во влакна, како со покривка. И му го дадоа името Исав.

Следна статија бр. 34 „Предноста на земјата пред сè“