Слушнав во неделата Ваера (октомври 1942 г.)
Потребно е да се сфати:
1. Зошто три ангели го посетиле Авраам по Брит Мила (обрежувањето)?
2. Зошто Создателот го посетил и што му рекол за време на посетата?
3. Зошто посетителот го зема 60-иот дел од болеста?
4. Зошто Авраам се оддалечил од Лот?
5. Суштината на уништувањето на градовите Содома и Гомора?
6. Суштината на барањето на Авраам да не се уништува Содома;
7. Зошто жената на Лот погледнала назад и се претворила во столб од сол?
8. Што им одговориле Шимон и Леви на жителите на Шхем за обрежувањето, кога рекле: „инаку тоа е срам за нас“?
9. Какви два „дела“ останале од Лот и биле поправени за време на царевите Давид и Соломон?
Во секоја духовна состојба разликуваме три нејзини дела: свет – година – душа. Исто така и во дејствието Брит Мила – сојузот на обрежувањето, сојузот на човекот со Создателот, постојат тие три компоненти: свет – година – душа (општо земено, постојат четири сојуза со Создателот: сојуз на очите, сојуз на јазикот, сојуз на крајниот дел, односно сојуз на обрежувањето. Сојузот на обрежувањето во себе ги содржи сите останати).
Кожата, крајниот дел е Бхина Далет, која треба да се оттргне од нејзиното место за да падне до нивото на прашина, во Малхут, кога Малхут се наоѓа на своето место, односно на нивото на прашина.
Ова се случува благодарение на тоа што парцуфот Аба дава „ловен“, бела Светлина, која ги спушта надолу сите делумни Малхут од сите 32 дела на местото на самата Малхут, во самиот тек на битието. Како последица од тоа, сите сфирот обелуваат од Авијут Малхут, од нејзиното ограничување, „својството на судот“, затоа што заради тоа ограничување се случила поделбата на екранот (Швират Келим).
Потоа парцуфот Има дава „одем“, црвена Светлина, од што Малхут добива својства од Бина, наречена „земја“ (-адама), а не прашина.
Во Малхут се разликуваат две состојби: земја и прашина.
Земја се нарекува Малхут, во која има својства на Бина. Таквата состојба се нарекува издигање на Малхут во Бина или „засладување“ на Малхут.
Прав се нарекува Малхут на своето место, без издигање во Бина. Таквата нејзина состојба исто така се нарекува и степен на судот (строгост, ограничување).
Кога Авраам требало да го создаде Исак, кој е целокупното својство на Израел, тој морал да се прочисти себеси со помош на дејствието Брит Мила (обрежувањето), за да се роди Израел чист (од желбите за насладување на себе, клипот).
Како и во секое дејствите, така и во Брит Мила постојат трите одредби „свет – година – душа“:
На нивото душа (нефеш) Брит Мила се нарекува сојуз на обрежување, затоа што го оттргнува крајниот дел и го спушта до нивото на прашината.
„Свет“ во сојузот на обрежувањето е уништувањето на Содома и Гомора.
Соединувањето на сите души во светот (свет е соединувањето на сите души), се нарекува Лот, а дејствието на обрежувањето во светот се нарекува „уништување на Содома“. Лечењето на болката после обрежувањето се нарекува спасување на Лот. Самиот Лот означува „проколната земја“, Бхина Далет.
Кога човекот се удостојува со соединување со Создателот, кога се израмнува со Него според својствата и целата негова желба е само за давање, а ништо за себе, тој доаѓа до состојба кога нема што да прави, нема простор за работа, затоа што за себе нема потреба од ништо, туку заради Создателот, па тој гледа дека Создателот е совршен и нема недостаток од ништо. Во таков случај човекот како да замрзнува на место и страда од обрежувањето, Брит Мила, затоа што обрежувањето всушност му овозможило да работи.
Обрежувањето е оттргнување на желбата за примање, со која што тој веќе не управува. Затоа и нема што да дополни во својата работа. Меѓутоа, токму тоа е поправањето: тој се удостоил да ја оттргне од себе егоистичката желба, без оглед на тоа што во него остануваат искри од Бхина Далет кои го чекаат своето поправање. Тие се поправаат до привлекување на Светлината од големата состојба. Затоа кај човекот и понатаму има можност за работа.
Затоа прататкото Авраам, по извршување на обрежувањето чувствувал болка и Создателот се појавил кај него на посета во форма на ангелот Рафаел (рафуа значи лечење) и го излечил.
(Постојат вкупно четири основни ангели: Михаел – од десната страна, Габриел од левата страна, Уриел однапред и Рафаел – одзади. Одзади значи дека бил од страната на Малхут, од запад. Тој ја лечи Малхут после отсекувањето на крајниот дел, односно последниот дел од Малхут, далет де-далет, за да создаде ново место за работа).
Вториот ангел се појавил за да го уништи Содома. Бидејќи отсекувањето на крајниот дел „во душата“ (од свет – година – душа) се нарекува обрежување, а „во светот“ (од свет – година – душа) се нарекува уништување на Содома. Како што после отсекувањето на крајниот дел останува болка која е потребно да се излечи, така и после промената на Содома се појавува болка, наречена „разделба“. Нивното лечење се нарекува „Спасување на Лот“ и откако ќе се разделат, во иднина тие даваат „Две добри разделби“.
Но, како воопшто да си ги претставиме добрите разделби? Исто како што после отсекувањето на крајниот дел се појавува болка како последица од отсуството од духовна работа, така и од разделбата на местото на работата се појавуваат искри (нецуцим) кои останале од Бхина Далет и тие треба да се поправат.
Меѓутоа, тие да бидат поправени е невозможно до отсекувањето на крајниот дел затоа што најпрвин е неопходно издигнување и поправање на 248 искри, а потоа се поправаат 32-те искри, наречени „лев ха евен“ (камено срце). Затоа на почетокот секогаш се отсекува крајниот дел и тоа треба да биде тајно, односно да не биде познато, од претходно, дека тие искри остануваат во форма на решимот. Потоа следи поправањето до Јесод. Во тоа е суштината на тајната (сод) на лекувањето од обрежување, односно исполнување на Јесод, кога со дополнување на „сод“ на буквата „јуд“ – од тајната (сод) се добива Јесод.
Затоа истиот тој ангел Рафаел потоа оди да го спаси Лот и води до „добри разделби“, кои се однесуваат на Рут и Наоми, односно моха и либа (разумот и срцето). „Рут“ значи „достојна“ ако не се изговара буквата „алеф“. „Наоми“ значи „пријатна“ – она што го засладува срцето, а потоа добива засладување благодарение на Давид и Соломон.
Но, пред тоа ангелот рекол: „Не погледнувај назад!“, затоа што „Лот“ ја означува Бхина Далет, која и покрај тоа е поврзана со Авраам. Меѓутоа, „зад неа“, односно зад Бхина Далет, каде што останува самата Бхина Далет без засладување на Бина – таму се огромните морски чудовишта Левиатан и неговата жена. Ја убиваат нуква и ја „посолуваат“ за да ја зачуваат за праведниците кои ќе дојдат во иднина, на крајот од сите поправања.
Еве зошто жената на Лот се свртела да погледне назад, како што е запишано: „Се сврте жената на Лот назад и се претвори во столб од сол“.
Таа е потребно уште на почеток да се убие, па затоа биле уништени Содома и Гомора. Но, треба да се спаси Лот, кој се нарекува „Левиатан“ (односно соединување на Бхина Далет со Авраам).
Тоа дава одговор на вечното прашање: како може ангелот, кој го излечил Авраам, исто така да го спаси и Лот? Затоа што постои правило кое не му дозволува на ангел да извршува две мисии. Но, работата е што тоа е една мисија, бидејќи треба да остане решимо од Бхина Далет, но тоа да биде тајна. Односно додека човекот не извршил обрежување врз себе, не треба да знае ништо за тоа и ја убива Бхина Далет, а Создателот ја зачувува, ја „посолува“ за идните праведници и тогаш тајната (сод) ќе се претвори во Јесод.
Одовде станува јасно несогласувањето меѓу овчарите купени од Авраам и Лот („купување“ значи духовно придобивање). Придобивките на Авраам биле за да го зголеми неговото својство, односно вербата над знаењата, со помош на која човекот вистински со удостојува со сè. Излегува дека тој ги сакал придобивките за да потврди дека патот со верба над знаењата е вистинскиот пат. Доказ за тоа е што одозгора на него му се испраќаат духовни достигнувања и со нивна помош тој се обидува да оди само по патот на верба над знаењата.
Но, тој не ги посакува тие духовни награди затоа што тоа се важни духовни нивоа, односно тој не верува во Создателот за да достигне со помош на вербата поголеми духовни достигнувања, туку нему му се потребни духовните достигнувања за да знае дали се движи по правилниот пат. Излегува дека после сите големи состојби, тој посакува да оди токму по патот на вербата, затоа што тогаш гледа дека прави нешто.
Додека пак, овчарите на Лот посакуваат духовни придобивки и големи достигнувања, односно посакуваат да го зголемат својството на Лот, кој се нарекува „проколната земја“ – желба за насладување на себе и срцето и разумот, Бхина Далет. Затоа Авраам му рекол на Лот: „Оддалечи се од мене!“, односно Бхина Далет треба да се оддалечи од него во сите три врски: свет – година – душа.
Одделувањето на Бхина Далет се нарекува отсекување на крајниот дел:
Одделувањето на крајниот дел „во душата“ се нарекува обрежување,
Одделувањето на крајниот дел „во светот“ се нарекува уништување на Содома,
Одделувањето на крајниот дел „во годината“ е меѓусебното вклучување на сите души, што го означува својството на Лот, од зборот „проклетство“, наречено „проколната земја“ и затоа Авраам сакал да се оддели од Лот.
Но, Лот сепак бил син на Аран, што значи Цимцум Бет, кој пак, се нарекува „извор кој тече од Рајот за да ја наводени градината“. Има и фраза како „од другата страна на изворот“, односно зад изворот, што го означува Цимцум Алеф. И има разлика меѓу Цимцум Алеф и Цимцум Бет, затоа што во Цимцум Алеф сите ограничувања се наоѓаат пониско од сите Сфирот на светоста, како што првично излегле согласно распоредот при распространувањето на световите, додека пак во Цимцум Бет ограничувањата се издигнале на местото на светоста и веќе можат да се прикачат за неа. Во таа смисла тие се полоши од Цимцум Алеф и не се распространуваат понатаму.
Земјата Кнаан спаѓа во Цимцум Бет и тоа означува многу лоши својства, затоа што тие се прикачуваат за светоста. Затоа за нив е напишано: „Кај живите таму нема да остане ниедна душа“. Меѓутоа, својството Лот спаѓа во Бхина Далет и тоа мора да се спаси. Затоа трите ангели доаѓаат како еден. Првиот за да го благослови потомството, од кое ќе произлезе народот на Израел. Овде исто така се содржи потсетување на заповедта од Тора „плодете се и размножувајте се“, која доведува до откривање на тајните на Тора, кои се нарекуваат синови (баним) од зборот „сфаќање“ (авана).
Сето тоа може да се достигне исклучиво после поправањето, кое се нарекува „обрежување“. Таму е тајната на смислата на зборовите кои Создателот му ги рекол на Авраам: „Зарем ќе скријам од Авраам што ќе направам?“ (Берешит), затоа што Авраам се плашел од уништувањето на Содома, стравувајќи дека ќе ги изгуби сите свои келим за примање. Затоа тој рекол: „А ако има 50 праведници во градот?“ – бидејќи целосниот парцуф содржи 50 нивоа. А потоа прашал: „А ако се соберат таму 45 праведници?“, односно Авијут Бхинат Гимел, кој означува „40“ и плус „Далет де-Итлабшут“, односно ВАК – половина ниво или 5 Сфирот. Така тој прашувал додека не рекол: „А ако има 10 праведници?“, односно нивото Малхут, во кое има само 10. Но, кога видел дека дури ни нивото Малхут не може да излезе оттаму, тогаш Авраам се согласил со уништувањето на Содома.
Излегува дека кога Создателот дошол да го посети Авраам, тој молел за Содома. И за ова е речено: „Ќе се симнам и ќе погледнам дали во степенот на плачот, кој дојде до Мене, постапуваа тие“, односно дали потпаднале во егоистичките желби, „и тогаш готово, крај! А, ако не, тогаш ќе знам“. Значи, ако во нив постои својството за давање, Тој ќе го дознае тоа и ќе ги соедини со Светоста. Но, откако Авраам видел дека од нив нема да излезе ништо добро, се согласил со уништувањето на Содома.
Во тоа е смислата на напишаното: „А Лот се насели во околината и ги распна шаторите до Содома“, односно до местото каде што живее самата желба за наслада, но сè уште на земјата на Израел.
Меѓутоа, од другата страна на изворот, односно на страната на Цимцуф Алеф, каде што владее самата Бхина Далет не е можно да се работи, затоа што на своето место Бхина Далет победува и управува. Само на земјата на Израел, која се наоѓа под Цимцум Бет е можна целата работа.
Во тоа се состои и тајната на името на Авраам: „Создаден од буквата „хеј“ (бе-хеј-браам), што значи дека буквата „јуд“ се поделила на двете букви „хеј“: на пониската „хеј“ (Малхут) и на повисоката „хеј“ (Бина), а Авраам го зел вклучувањето на пониската „хеј“ во повисоката „хеј“.
Од ова станува позната случката на Шимон и Леви, кои ги измамиле жителите на Шхем откако Шехем ја посакал Дина. Бидејќи сите негови намери произлегувале само од желбата за наслада, тие му рекле дека сите жители на Шехем треба да направат обрежување, односно да ги поништат своите келим за примање. Но, бидејќи намерата за насладување било единственото нешто што го имале тие, се случило со тоа обрежување тие да се убијат самите себе, затоа што после обрежувањето ја изгубиле желбата за наслада, што за нив било еднакво на смрт.
Излегува дека жителите на Шехем се измамиле самите себе, затоа што нивна единствена намера била да ја добијат Дина, сестрата на Шимон и Леви. Тие мислеле дека ќе успеат да ја добијат Дина во егоистичките келим. Но, кога направиле обрежување и посакале да ја добијат Дина, излегло дека можат да ги користат само келим за давање, а келим за примање ги изгубиле после обрежувањето. Исто така, бидејќи во нив немало искри за давање, затоа што Шехем бил син на Хамор, кој го знаел само егоистичкото примање, па заради тоа тие не успеале да ја добијат Дина во келим за давање, што е спротивно на нивниот корен. Нивниот корен е само во Хамор, во желбата за наслада, па на крај тие не добиле ни на едното, ни на другото место. Затоа е речено дека Шимон и Леви ги довеле до смрт, меѓутоа самите тие си се виновни за својата смрт, а не Шимон и Леви.
По тој повод мудреците рекле: „Ако те навреди тој подлец, одвлечи го во Бејт-Мидраш (односно да учи)“. Но, што значи „навреди“, бидејќи не секогаш тој подол навредувач е желбата за наслада? Работата е што сите не ја сметаат својата егоистичка желба за подла. Доколку човекот ја чувствува подлоста на својот егоизам, тој посакува да се ослободи од него, како што е речено: „Човекот секогаш нека го движат неговите добри мисли, а не лошиот почеток. Ако успее во тоа, добро, а ако не успее, нека работи со Тора, а ако и тоа не му помогне, нека ја прочита молитвата „Слушај Израел“, а пак, ако и тоа не му помогне, спомни му за денот на смртта“.
Значи, тој истовремено има три совета и едниот не е доволен без останатите. Тоа одговара на вечното прашање – зошто Гмара заклучува дека ако не помогне првиот совет, односно да го одвлечеш во Бејт Мидраш, тогаш треба да ја прочита молитвата „Слушај Израел“, а ако и тоа не му помогне, спомни му за денот на смртта. Зошто му се тогаш првите два совета, кои тешко дека ќе му помогнат? Зошто веднаш не се искористи последниот совет – да му се спомне за денот на смртта? Затоа се објаснува дека еден совет не може да помогне и дека се потребни трите заедно:
1) Да го одвлече во Бејт Мидраш – тоа значи кон Тора.
2) Читањето на молитвата „Слушај Израел“ – го означува Создателот и соединувањето со Него.
3) Да му се спомне за денот на смртта – значи предано да се даде својата душа, како што постапува Израел, слично на голубицата, која сама го истегнува вратот (пред жртвениот нож).
Значи, сите три совета се обединуваат во единствено правило, кое се нарекува: „Тора, Израел и Создателот – тоа е една целина“.
Во однос на Тора и читањето на молитвата „Слушај Израел“, може да се добие помош од Учителот. Но, да се стане Израел, поминувајќи низ тајната на обрежувањето, односно да се предаде својата душа на Создателот, е можно само благодарение на сопствената работа на човекот. Меѓутоа, и во тоа му се помага одозгора, како што е речено: „Јас ќе направам сојуз со него“, односно Создателот му помага на човекот, но започнувањето на работата е оставено на самиот него. И во тоа е смислата на кажаното: „Спомни му за денот на смртта“, всушност цело време треба да се потсетува себеси за тоа и да не заборава бидејќи тоа е основното во работата на човекот.
А решимот, кои треба да се остават после спасувањето на Лот, спаѓаат во „двете добри поделби“, кои се однесуваат на Аман и Мордехај, затоа што Мордехај, кој посакува само да дава, воопшто не мора да ја привлекува Светлината од големата состојба. Но, токму благодарение на Аман, кој сака да ги прими во себе сите Светлини, се буди човекот и посакува да ја привлече Светлината од големата состојба. Но, кога веќе ќе ја прими таа Светлина, тој не треба да се прима во желбите на Аман кои се нарекуваат келим за примање, туку само во келим за давање. Во ова е смислата на тоа што Царот му го вели на Аман: „Направи така, евреју Мордехај“, што ги означува Светлините на Аман кои светат во келим на Мордехај.
