Во сите наши дејства работи само една сила која постои во реалноста – Создателот. Неопходно е Тој да се принуди, да се натера, бидејќи е определено со закон, Тој да се преслече во нас и да почне да дејствува, за да не дејствуваме ние, наводно, против Него. „Наводно против Него” – бидејќи во спротивно, ние поинаку ќе чувствуваме, иако во суштина, тоа е истото дејство, но за да нè доведе до правилно осознавање, тоа го чувствуваме на таков начин. Ние треба да Го предизвикаме Него, да почне да дејствува во нас, преку нас, да се преслече во нас, да продре како во ракавица. Да дејствува врз нас така, за да Го почувствуваме и видиме истовремено и Тој што дејствува, и Неговите дејства. Да сфатиме дека се импресионираме и се активираме. Затоа ние треба да сфатиме, дека во мера, во која што се сплотуваме заедно во единствениот стремеж Тој да се преслече во нас, - во толкава мера тоа се случува, сè додека не се почувствува. Тоа нема да го чувствува секој посебно, туку целата група заедно, како збир на индивидуалци, кои се соединуваат во една целина, без оглед на сите пречки.

Во тоа е содржан целиот принцип: ако ние станеме единствена целина, тогаш еден ќе се преслече во друг, и ќе почне да дејствува. Самото дејство е многу едноставно. Ние чувствуваме и сфаќаме, дека сè е содржано во еден единствен принцип: нема никакви дејства, туку само се одвива развој во нашите чувствувања на оваа идеја, осознавањето на оваа една единствена состојба. И на тој пат сретнуваме многу пречки.

Јас добив прашање – каде кај Баал ХаСулам, кај Рабаш се сретнува зборот Махсом? Не се сеќавам, дали некаде го има токму тој збор. Ми се чини дека го нема, иако е можно некаде Рабаш да пишувал за тоа. Но, објаснувајќи ми го тоа лично мене, само за мене, а не на лекциите, тој често го употребуваше овој збор.

Махсом може да биде секоја од пречките. Има трка со препреки, кога човекот за време на трката мора да прескокнува бариери. На хебрејски бариера се нарекува месуха, односно во ова исто така се гледа неговата поврзаност со зборот Махсом. Махсом може да биде Малхут на светот Асија одозгора надолу, која допира и не допира. И во ова постои поделба – што значи допира и не допира. Тоа може да биде Махсом, кој човекот го поминува. Постојат многу Махсоми, а најважен од сите е кога „вложил напор и пронашол”. Махсом може да се нарече и поминувањето на човекот преку два вида на скривање кон откривањето. Од една страна, тоа може да биде Махсом, кој се наоѓа на средината на светот Јецира, на нивото хазе од светот Јецира. Таква е дефиницијата од страна на келим, додека од страната на достигнувањата, од страната на Светлините, тоа го означува местото на Малхут на светот Асија.

Забележуваме, дека Баал ХаСулам на различни места ги објаснува овие работи поинаку. Во „Предговорот кон книгата Зохар” тој објаснува, дека достигнувањата почнуваат од Малхут де-малхут на светот Асија, потоа доаѓа Јесод на светот Асија и така натаму, сè додека човекот не го постигне целосно совршениот единствен НАРАНХАЈ, додека не го постигне целосно светот Асија, а потоа истото да се случува во светот Јецира. Тука тој објаснува, дека достигнувањата почнуваат од Малхут де - малхут на светот Асија, а на други места поудобно му е да објаснува дека тоа почнува од Хазе на светот Јецира.

Но, тоа не значи некој изненаден скок преку 14 сефирот. Зарем кабалистот почетник прескокнува преку нив? Не. Едноставно се зборува или од страната на Светлините, или од страната на келим, зависно од природата на скалилата, и од гледна точка на категоријата која што се достигнува. Може да се рече, дека човекот воопшто не почнува одоздола. Бидејќи, што значи долу? Ако говориме за структурата на световите, сите светови БЈА – тоа е АХАП, тоа се келим за примање, во кои до некоја мера има келим за давање, до нивото Хазе на на светот Јецира, како во тхум шабат. Тоа е дополнително распространување на келим за давање, и затоа таму е можно нивното користење, ако има додаток на Светлина, додаток на сила. Но сите светови БЈА – се келим за примање. Зарем човекот, кој се наоѓа во тие келим за примање, веќе работи, чувствува, дејствува? Не. Ние почнуваме од Малхут на светот Ацилут. Таму започнува духовниот пат за добивање на Галгалта ве-Ејнаим. Според степенот на стекнување на Г“Е и оттурнувањето на АХАП, човекот расте во состојбите ибур и јеника. А кога ја достигнува состојбата мохин, почнува полека по пат на вклучување, да ги користи АХАП, световите БЈА.

Излегува, дека тој се наоѓа во Малхут на светот Ацилут, а потоа се искачува. Но всушност, неговиот подем се состои во тоа, што тој божемно се спушта од Малхут на светот Ацилут, користејќи ги келим во правец надолу, до сијум раглин. Малхут на светот Ацилут, Парса – тоа е всушност местото на почетокот, каде што започнува патот. Но сепак зависи од тоа, на каков начин тоа се објаснува – во какви келим, при каков авијут, или при какво достигнување, т.е. во зависност од тоа што ние гледаме. Затоа постојат неколку гледни точки, од кои се разгледува секоја состојба. И затоа секој пат се добива поинаква дефиниција на Махсомот.

Махсом е духовниот потенцијал, кој човекот треба да го прескокне, да скокне над него, како што се опишува во едно од писмата на Баал ХаСулам, кога човекот го прескокнува ѕидот во градината. Тој шета во градината зад Создателот, а потоа Создателот на некој начин се наоѓа позади него. Махсом е дополнителна сила, таква потенцијална сила, која човекот треба да ја добие од Вишото, за да се крене над својата природа и да воспостави врска со  духовниот свет. Тоа се нарекува Махсом, тоа е додаток на духовна сила. Тоа е сила на Светлината, што човекот треба да ја добие, за да се крене над својата желба. Тие работи многу тешко можат да се објаснат. Тука постојат многу параметри, на тоа можеме да го додадеме поимот решимот. Тоа е технички поим, бидејќи станува збор за силата што дава и силата што прима, и за тоа, во какви пропорции тие работат во човекот, и зависно од тоа, на каков начин тој може да се искачи. Слична појава се случува во квантната физика, кога на честичките им се обезбедува дополнителна енергија, и поради тоа, тие можат да излезат надвор од границите на атомот. Или обратно, не се способни за тоа, па затоа се задржуваат внатре. И сето тоа зависи од силата. Затоа не постои некоја преграда, некоја ограда.

Махсом може да биде во желбите, силите, решимот, авијутот, достигнувањата, - зависно од твоето објаснување. Махсомот не е некоја конкретна линија помеѓу овие и оние келим, повеќе се мисли на чувствувањата на човекот. Затоа Баал ХаСулам не го користел овој збор. И од Рабаш никогаш не сум го слушнал на лекциите, бидејќи во објаснувањата лично за мене, тој говорел поинаку, одошто на лекцијата. И употребувал поинакви зборови. На лекциите тој повеќе ја имаше улогата на учител, рав. И навистина, овој збор јас го употребувам по навика, бидејќи меѓу нас ние често го употребувавме. Тоа се однесува на Махсомот. Јас мислам дека овој збор сепак е погоден, бидејќи секогаш можеш од некоја емоционална позиција, или од позиција на разумот да зборуваш со човекот, и не е важно како тој ќе си го претстави овој поим. Тој ќе го восприми тоа како нешто, што му претстои. Ќе мисли за тоа како за некоја пречка, што треба да се надмине, да се крене над неа, добивајќи дополнителна сила. Тоа е нормално. Потоа, сите поими, како што се: обратен сооднос на Светлините и келим, достигнување и авијут, решимот, чувствување на скривањето заедно со чувствувањето на откривањето, се соединуваат заедно. И тогаш Махсомот се гледа како потенцијал, дополнителна сила, која човекот ја добива од Вишото, и која му помага прв пат да се крене над знаењето. Но, тоа може да се случи, и не само првиот пат. Секој пат може да се употреби овој збор.

Тоа е често употребуван збор. Потенцијална бариера. Нешто такво. Тоа доаѓа од Вишото, со претходно направен напор одоздола, тоа е премин од скалило на скалило, раѓање, секој пат тоа е ибур, јеника, мохин, од неживото, растителното, животинското, промена на решимот. Сето ова се случува со помош на дополнителната сила на Светлината, наречена сила за поминување на махсомот. Освен тоа, во нашата книга „Две големи ѕвезди – Баал ХаСулам и Рав Кук” има изјава на Рав Кук, дека не треба да се плашиме од нови зборови. Баал ХаСулам и другите кабалисти пишуваат, дека ние треба да пишуваме книги, да ја шириме Кабалата. Тоа значи да се поедноставува јазикот, да се направи поблизок до народот. Се разбира, потребна е нишка, која ја влечеме од изворите, и потребно е цело време да се заштитува таа линија. Бидејќи на крај, ние го враќаме човекот кон изворите. Но во објаснувањата со цел да се приближи на народот – и Рав Кук пишувал за тоа – ние мораме да пишуваме книги и да ги шириме знаењата за Кабала на поволен, и разбирлив за луѓето начин. А потоа, тие преку тоа ќе можат да се поврзат со изворите. Тоа треба да се објасни. Не паметам збор, кој е почесто употребуван од нас, од зборот Махсом. Но него го нема во текстовите, и не го употребуваат другите ученици на Рабаш. Затоа се поставува прашањето – од каде сум го нашол. Тоа треба да се објасни. Во 39 стаитја, напишана во 1985 година, Рабаш пишува:

„И може да се објасни оваа статија од Зохар, според внатрешната работа. Ние треба да знаеме, дека постојат две пречки за човекот. Тие не му даваат да го помине Махсом, и да ја достигнат љубовта кон Создателот. Затоа што човекот се раѓа со љубов кон себеси, и не може ништо да направи без лична добивка. Затоа, ако тоа му причинува душевно задоволство на човекот, тој може да одлучи да не прима, на пример...

Тука тој го употребува зборот Махсом. „ .. не му даваат да го помине Махсом, и да ја достигне љубовта кон Создателот”. Ова е од статиите на Рабаш, напишани од него во 1985 година, статија 39. Точно ја проверив годината кога е напишана статијата, бидејќи се сеќавам на примерот, кој тој во неа го наведува. Се сеќавам кога го прашував за ова, и ги паметам сите детали... Токму ова, всушност се чувствува во духовното. Се сеќавам во петок одевме во миква, и токму тогаш поминувавме под мостот помеѓу Петах Тиква и Бнеj Брак. Во Петах Тиква, во миква, имаше сауна, и тој многу сакаше да ја посетува. Го прашав токму тогаш, кога бевме речиси под мостот: „Што е вера нас разумот – конкретно кај мене, овој момент?” Јас или ти верувам, или не ти верувам, му верувам или не му верувам на пријателот, си верувам или не си верувам себеси, верувам или не верувам на фактите во весниците – како тоа влијае врз нас, како тоа функционира?” И тогаш тој ми наведе пример за тоа, како пријателот бара од мене пари на заем. Тоа беше првата година од мојот престој кај него. Затоа точно ја проверив годината на пишувањето на оваа статија, во која се сретнува зборот Махсом. Тоа беше 1985 година. Значи, јас слушнав за тоа 10 години порано, пред да биде напишана оваа статија. Годината кога е напишана статијата може да се рече дека е прва, кога тој почнал да пишува статии.

Зборот Махсом е многу соодветен. Затоа што во секое место, во сè, во секоја појава има нешто слично. Тој е погоден за употреба од една страна. Иако од друга страна, ние немаме точна дефиниција на овој поим, и овој збор не се употребува во кабалистичките текстови.

Поминување на Махсомот

Ако човекот сака да го помине махсомот, треба во себе да го изврши следното дејство: јас не постојам – јас сум надвор, јас излегувам од своето „Јас”. Но треба да се замисли себеси како излезен од своето „јас”: јас не постојам, јас се наоѓам во мислите, во желбите на другите луѓе, и дејствувам само согласно со нивните мисли и желби -  тоа е најпрвата вежба што можеме да ја имаме. Веднаш, откога човекот ќе може да го изврши над себеси ова дејство, тој ќе почне да ги чувствува другите, наместо себеси. Ќе почне јасно да ја гледа едната и Единствената Сила во светот, која управува со сè околу нас. Зошто тој почнува тоа да го чувствува? Затоа што излегол од себеси, се вклучил во таа Сила, се споил со неа, се прилагодил. Затоа што нејзина основна особина е – исто отсуството на „Јас”. И човекот гледа, дека сè во светот, апсолутно сите луѓе – и злосторниците и праведниците, и способните и глупите, и дивјаците и цивилизираните – сите тие само ја реализираат единствената Мисла. Во ниту еден не се создава никаква лична желба, никакво лично движење, сè се определува само со единствената Замисла, која едноставно престојува во светот, како поле. И сите се движат само соодветно на неа.

Што значи, соодветно на неа? Секој претставува посебен механизам, кој дејствува во состојба на максимално наполнување со минимални трошоци. И овој механизам секој пат автоматски го зазема своето место, дејствувајќи во согласност со ова поле. Тоа поле се нарекува Создател. Поточно, тоа сè уште не е Создателот, туку манифестирање на Неговото управување во однос на сите, што се наоѓаат во овој свет. Човекот почнува да гледа како сè функционира само според еден закон, едно правило, само според една волја. И во таа мера, во која тој се спојува со таа мисла, таа волја, откога го губи своето „јас”, и сака да навлезе подалеку во полето на Создателот, тој почнува да гледа како сè во однос на него се претвора во добро. Односно, за него нормално дека ништо не се менува, едноставно тој почнува да гледа, колку тоа е навистина добро. Тој гледа, дека сите други луѓе ја извршуваат оваа мисла, бидејќи и неговата, и мислата на Создателот, полето, се спојуваат во едно. Тој гледа, дека апсолутно сè во светот се прави заради него и за него.

И дури ако, според неговото мислење, се прави зло, тој сфаќа, дека тоа не е лошо, дека во тие состојби, во кои се наоѓаат луѓето едноставно не може поинаку да се постапи. И затоа тој толку ги одобрува, и ги сфаќа, и дури ако некој му се приближи и го загрози неговиот живот, тој не ќе може да му се спротистави. До тој степен човекот го губи своето „јас” и чувствува, дека сè што се прави наоколу – е апсолутно правилно. Јас ви кажувам сега многу екстремни примери, кои сè уште не ни се сосема јасни, само за да ни помогнат малку во сфаќањето на тоа, што значи да се кренеш само малку над махсомот. За да ни овозможи да го почувствуваме тој граничен премин – од таму наваму, и обратно. Точно, може да се преминува и натаму, и во обратен правец – човекот има таква можност, и генерално, кабалистите можат сè. Тој, што се наоѓа на повисоко скалило, може намерно да направи регресија, да се омаловажи за да се спореди со сите други. За да се наоѓа на истото ниво, да контактира со другите, да им помага.

Понатака, нареден подем. И повторно сите, по можност да ги поткренеш нагоре. Тоа е природна особина на секое Вишо скалило, и затоа секој кабалист така дејствува. Зошто тоа ни е потребно? За да се обидеме во групата за време на учењето по можност да репродуцираме во себе такви состојби, но да не одлетаме со нив некаде, фантазирајќи, дека веќе сме во духовното, туку јасно да сфатиме, дека не се наоѓаме таму, но би сакале да се наоѓаме. Тоа е, како кога јас разговарам со дете, кое игра со играчки. Да се моделираат во себе секакви идни состојби, да се посакува во нив да се престојува, тоа е како кревање на МАН, кревање на нашите желби нагоре, кон следното скалило. Соодветно на тоа, ќе слегува Виша Светлина и ќе нè крева. Односно, освен лекциите и работата, неопходно е и такво дејство.

Непосредно преминот на махсомот се состои од неколку фази, тоа е варијабилен премин: човекот се наоѓа те над својот егоизам, те пониско од него. И така неколку патио наизменично. Некогаш реков, дека махсомот го поминуваат, и нема пат за враќање назад. Тоа е точно: тој што веќе добил некое скалило, го достигнува – тоа кај него веќе постои. Тој може да се враќа повеќе или помалку, но овие варирања постојат, за тој да го изработи целиот свој егоизам, и да го пренесе преку махсомот.

Не постојат неколку поминувања на махсом, но самата состојба е варијабилна тука и таму, таму и тука. А потоа се случува конечен и целосен пробив. Тоа е како варирањата, што се случувале во Египет со Паро- Фараонот, слично на десетте казни. Така тоа се нарекува пред преминот на Јам Суф – Црвеното море. На хебрејски тоа е „Крајно море” – не Црвено, туку Крајно. Ејн Соф – е Бесконечност, а соф – крај. Кога го поминуваш крајното море – навлегуваш во духовниот свет.

Во почетокот на преминувањето на махсомот, состојбата на човекот може да се спореди со состојбата на некој што се наоѓа во вода. Тој се наоѓа те над површината на водата, те под вода – како да нурка во желбите, во мислите од нашиот свет, во мислите за себе, за искористувањето на другите заради себеси. Ние мислиме: “би требало да работиме за групата, да се поврземе со пријателите, би требало да учиме...”. Зошто е тоа потребно? за да напредуваме. Оваа состојба се нарекува „под махсомот” – токму во неа ние се наоѓаме. И втората состојба, кога човекот како да се наоѓа над површината на водата. Тогаш тој сфаќа, дека сите егоисти се како деца, бидејќи такви се создадени од Создателот. Тие не се виновни дека постапуваат токму на начин, на кој што постапуваат,. И затоа Создателот е целосно снисходлив кон нив, зошто токму Тој ги создал како такви.

А тој, што поминува, кога се искачува над махсомот како над површината на водата, почнува во себеси да чувствува, дека на сите им посакува добро, сака да помогне, тој во себе чувствува потреба да се однесува кон сите, како што кон нив се однесува Создателот, затоа што возвишувањето над махсомот е спојување, изедначување со мислите на Создателот. Тогаш тој почнува да Го моли Создателот да му покаже, како Тој се однесува кон човештвото, за сè повеќе и повеќе да стане сличен на Него. Да се искачи повисоко не заради самото искачување, туку за да ја оправда замислата на Создателот во однос на целото човештво. Тој почнува во себе да ја чувствува потребата од тоа оправдание, се плаши дека не разбира, сеуште не е свесен на каков начин Создателот се однесува кон сите, и во нешто, можеби, дури и не се согласува со Него. Состојбата после махсомот – е кога човекот посакува веќе поголемо отркивање на Создателот не за да му биде пријатно да гледа како сè во светот се движи според еден систем, туку за до Го оправда Создателот. Не заради себе, туку со тоа Нему да му донесе радост.

Во состојбата, кога човекот се наоѓа веќе после махсомот, постојат неколку интервални полуегоистички стадиуми. Откога народот, на чело со Мојсеј, го поминал Крајното море, тој уште три дена престојувал во Синај. Синај – од зборот „сина” – омраза. „И дошле до планината Синај”. Замислете си што претставува „планината на Омразата”. Планина – од зборот “ар”, “ирурим” – тоа се сомнежи, кои се појавуваат кај човекот. Тој престојува во сите тие сомнежи, и нема претстава како воопшто може да се прилагоди на тоа што го гледа, од каде може да има такви состојби, такви сили, желби, таков притисок одвнатре – да се спои со Создателот. Како резултат, само една од неговите точки се крева на оваа планина, над сите тие сомнежи, над сите негови сè уште егоистички желби, и само таму, над нив, тој контактира со Создателот. Така човекот почнува постепено да го моли Создателот да му покаже, како Тој се однесува кон луѓето. А токму односот на Создателот кон луѓето се заповедите, и затоа извршувајќи ги, ние стануваме слични на Него.

Што се Заповедите? Заповедите се правилен однос од својот егоизам, во однос на заедничкото создание. Јас Го молам Создателот, како веќе да стојам до Него. Јас – сум апсолутно самостојна точка веќе излезена од себе, пред махсомот сум бил несамостоен, потонат во егоизмот, се наоѓав под негова власт. Додека пак сега, откога го поминав махсомот, јас сум – самостојна точка надвор од егоистичкото влијание врз мене. Затоа, јас почнувам да го молам Создателот: “покажи ми како Ти се однесуваш кон нив”. “Кон нив” – значи кон целокупното човештво, кое е апсолутно еднолична маса, единствено кли, составено од 620 желби. Јас се обидувам да се однесувам кон секоја од тие желби исто, како што кон нив се однесува Создателот. Тоа значи, дека ги извршувам 620 заповеди. Мојот правилен однос кон нивните 620 желби, кога јас ја земам секоја желба како своја, и алтруистички посакувам нејзино наполнување, токму тоа претставува извршување на заповедта. Така јас постепено ги извршувам 613 заповеди. Ја апсорбирам во себе секоја од тие желби, и ја наполнувам, за да ги наполнам сите души. Преку себеси ги наполнувам сите. Тоа ми овозможува да се соединам, да се спојам со нив, и да оформам свое огромно, со сопствен труд заработено кли, составено од сите души, наречено “Адам” – човек. На таков начин, во мера на присоединувањето на овие желби кон себе, и нивно наполнување преку мене, јас станувам сличен на Создателот, се спојувам со Него.

Оваа состојба – е мојот личен Гмар Тикун. А што е пред тоа? Пред тоа се појавува чувството на срам. Срам – е кога не можеш да ги гледаш во очи другите. Чувствуваш дека си егоист, дека сите твои мисли се само за тебе, а не за другите. Во граничниот слој од преминот на махсомот, човекот почнува да го чувствува – нему му е срам да ги гледа другите. И воопшто не е важно, кои се другите. Тоа можат да бидат и најголемите злосторници, не е важно, бидејќи тие автоматски ја извршуваат вољата на Создателот. Човекот веќе престанува да ги дефинира како добри или лоши. Тој ги дефинира како мали деца, кои само го извршуваат тоа, што им го диктира природата. Самиот тој, бидејќи веќе почнал да го чувствува своето “јас”, независната точка, почнува својот однос кон другите да го чувствува како кориснички, како желба да се искористи секој и сè. Токму тогаш тој се засрамува. Тогаш тој почнува да се контролира себеси. Тука конечно се појавува можноста да го избегне тоа чувство на срам.

Ако дури и најмалку почувствуваш срам, значи дека веќе сфаќаш на што треба да работиш, каде да се поткреваш. Со тоа, чувството на срам – е пожелно. Тоа е појдовна точка, од каде што јас можам да се поткренам уште повисоко, уште подалеку да одам напред, во областа на Создателот. Ова чувство – е апсолутно јасно. Гледајќи било кого, едноставно се засрамуваш зошто посакуваш така егоистички кон него да се однесуваш. Зошто не се грижиш за него целосно, зошто не мислиш само за него. Тоа апсолутно чувство се појавува кај човекот соодветно на неговото скалило на преминот на махсомот. Тоа воопшто не зависи од некои негови внатрешни фантазии. Само влијанието на Светлината, пројавувањето на Создателот при преминот на махсомот го предизвикува тоа чувство во нас. Односно, појавувањето на Давателот, чувствувањето на Неговата особина, предизвикува кај човекот природно чувство на негова спротивност, наречено „срам”. И воопшто не е важно, дека сите други се исто такви егоисти, бидејќи знаеш дека пред Создателот си обврзан, создаден, за да мислиш само за нив, и нели ти си –друг, поинаков од нив.

Нема никаква можност да се рече: „Јас сум како другите. Сите се такви”. Бидејќи сите не се такви. Сите се наоѓаат под автоматско управување на Создателот, под махсомот, во нив ја нема самостојната точка. Додека во тебе, во таа мера, во која што таа точка сега расте, се манифестира ова чувство на срам и потреба да се уподобиш на Создателот. Како што, на пример, мајката се чувствува како егоист во однос на своите деца, се прекорува и се мрази себеси поради тоа. Притоа, таа не бара од детето тоа да се однесува кон неа исто, како што таа се однесува кон него. Кога човекот го поминува махсомот, тој се чувствува исто така, само во однос на сите, на целото човештво. Тој чувствува, дека токму на таков начин тој треба кон сите нив да се однесува.

И во случај да не може, тогаш обратното чувство е срамот. Притоа, ти воопшто не ги осудуваш ниту пријателите, ниту целокупното човештво за нивниот егоизам. Сигурно, тие се егоисти, но такви се создадени од Создателот и мора такви да бидат. Како што мајката не бара од децата да бидат алтруисти и да ја сакаат, така и ти, едноставно се чувствуваш обврзан да бидеш поинаков, да мислиш на сите. И сè додека не си таков, се срамиш да ги гледаш пријателите во очи. Да ја земеме барем оваа фраза: “срам ми е да ги гледам во очи пријателите, бидејќи сакам да ги искористам за себе” – таа треба уште денес да стане наше клучно правило. Ние треба да се обидуваме да го пронајдеме во нас тоа чувство. Јас сум егоист – точно е, јас сум таков создаден – вистина е, сето ова во мене го создал Создателот. Тоа е – природно. Но јас треба да се обидам да ја најдам во себе таа точка на срамот. Сега јас го гледам секој со мислата: како можам да го искористам за себе, за сопствената благосостојба, сопственото возвишување. За да се искачам повисоко, подготвен сум да го згазам. А тоа е сосема спротивно на тоа што треба да го правам.

Значи, свеста: „се срамам да ги гледам пријателите во очи” треба да се култивира во нас вештачки. Но ова вештачки предизвикано чувство ќе го предизвика врз нас пројавувањето на Вишата Светлина. Затоа не ви читам само така, што се случува над махсомот. Со ова сакам да покажам: замислувајте си, дека веќе како да се наоѓате повисоко, само не одлетувајте во вашите фантазии, туку замислете го ова во дејствата во однос еден кон друг. И тогаш ќе предизвикате врз себе огромна опкружувачка Светлина, и таа навистина ќе ве извлече нагоре. Ниту јас, ниту лекциите, ниту вашиот однос, ниту работата, ниту вашите фантазии – не, само опкружувачката Светлина, предизвикана од сето ова – таа крева нагоре. Затоа, да ги замислуваме овие гранични состојби, да се стремиме кон нив – е најважното.

Сега јас го правам истото, што го правел Баал ХаСулам, Рабаш и сите други кабалисти. Само што за овие состојби, кон кои треба да се стремиме, јас говорам со многу подостапен јазик. Можеби едноставно поекспресивно и појасно ви ги претставувам конкретните точки, на кои треба да се придржуваме. Ние се стремиме кон тоа, читаме литература, работиме во групата, вештачки создаваме во неа атмосфера на љубов кон пријателот – сè за да малку се уподобиме на она, што е над махсомот, за врз нас да засвети Вишата Светлина. Ако почнеме да дејствуваме денес, тука – секој внатре во себе ќе се обиде да го претвори ова, и да живее со оваа идеја, тогаш ние за неколку дена ќе почувствуваме каде веќе се наоѓаме. И тоа нема да биде вештачка состојба, туку навистина, предизвиканата опкружувачка Светлина ќе го репродуцира тоа во нас. И постепено, нашата калкулација ќе стане сè поголема и поголема, и веќе не во однос на луѓето, туку во однос на Создателот.

Но, тоа е веќе следна фаза. Срамејќи се да ги гледа пријателите, во очи обидувајќи се да излезе на ниво, кога почнува да се чувствува во премин на махсомот, небаре одделувајќи се веќе од своето “јас”, апсолутно не мислејќи за себе и својата егзистенција – човекот почнува да живее во другите. Вклучувајќи се во нив, човекот преку нив го веќе чувствува Создателот – општата, исполнувачка мисла. И тогаш неговите калкулации се само во однос на Создателот: да му се уподоби, и тоа пасивно. Сè што ќе манифестира Создателот, да прими во чисто, испразнето од егоизам, срце. Твоја единствена желба станува – наполнување со Создателот.

Наполнување – што тоа значи? Тоа е постепено чистење, прилагодување на сите свои желби кон тоа, да чувствуваш, да се однесуваш кон се, да излегуваш напред, сè подалеку и подалеку од својата состојба пред махсомот. Човекот дотолку чувствува неможност да направи нешто лошо во однос на другите, што според земните мерки тоа изгледа како тој да е безволен, немоќен. Некогаш тој можел да се тепа, да тепа, да бара, да командува заради себе. Можел сите да ги потчини на себеси. Сега тој наеднаш открива, дека нема потреба од сила, но тоа не е рамка на нашата група – повисоко, кога тој гледа на целото човештво, дека токму таков, ненасилен однос кон светот, го свртува светот кон него. На крај, тоа се покажува како најдобронамерна страна. И сè се средува. Сите наоколу го извршуваат тоа, што Создателот го сместува во нив. И сите се добронамерни. Ова е слично на она, за што пишува Баал ХаСулам во статијата “Откривање и скривање на Создателот”.