Песах 5727 година (пролет 1957-ма)
Добив писмо од ..., во кое тој поставува неколку прашања. Јас обично одговарам општо, а не во детали, и иако сакам кога оној кој прашува се интересира токму за детали, всушност општиот одговор се состои од многу детали, а исто така и е многу покорисен во вистинската работа. Токму кога кај оној кој прашува (во прашањето) има многу детали, има и простор општото да го осветли деталното, кое ние го нарекуваме многу келим и ова е доволно за да се разбере, па затоа јас ќе одговорам општо...
Гледаме дека луѓето вложуваат напори секој ден – кој на работа, кој во трговија и цел ден човекот чека кога ќе дојде времето за да може да се врати дома, добро да се најаде и да се провесели со семејството и децата. Или пак оној кој заминува да работи на море, страда од работата и силно го очекува моментот кога ќе може да се врати дома. Кога гледа дека времето за враќање дома се приближува, тогаш радоста почнува да чука во неговото срце и тогаш стремежот кој цело време го има кај него – да дојде до целта, ја возвишува самата цел. Значи, тој чувствува дека вреди да ги вложи сите свои сили само за да може да се врати дома и да се наслади. Инаку тој не би се трудел ако нема од што да се наслади дома, затоа што домот би му бил празен и тој не би можел да се наслади.
Така, овде има две работи:
1) Добра трпеза или пак многу пари кај оној кој доаѓа од работа на море;
2) Стремеж да се дојде до целта.
Може да се каже дека ако би можело да се измери задоволството на вага, би можело да се рече дека ако задоволството од трпезата или пак од тоа што човекот донесува пари од зад границата тежи еден килограм, тогаш силната желба на оној кој цел ден посакува да се врати дома и добро да се најаде, може да го зголеми задоволството тоа да тежи и сто килограми. Така е и овде – желбата на оној кој се стреми да се врати дома со пари кои ги заработил зад границата е неизмерна и безгранично го зголемува задоволството, а зголемувањето на задоволството е соодветно само со големината на стремежот, додека пак големината на стремежот расте пропорционално со вложените напори. Значи, ако човекот работи напорно и соодветно на тоа страда, тогаш самите тие страдања му носат огромен стремеж да се ослободи од нив и да дојде до посакуваната цел. Целата животна сила која ја има кога ги доживува страдањата е само од (вкусувањето) на иднината, односно од тоа што чувствува дека уште малку – и ќе дојде времето кога ќе може да се врати дома.
Согласно ова излегува дека ако човекот има добра трпеза или пак многу пари за кои не вложил напори, тогаш вкусува задоволство во согласност со нивото (1), односно во количина на еден килограм. Додека пак, оној кај кого има напори и стремеж, добива насладување според нивото (2), односно може да го зголеми задоволството сто или илјада пати. И не треба да се прашува: тогаш како е навистина? – затоа што ако постои задоволство од трпезата и од парите, тогаш која е разликата дали има силна желба, бидејќи трпезата и парите се материјални работи и како може напорите и стремежот да додадат задоволство? Всушност работата е во тоа што сè што е споменато погоре – и материјалните и духовните придобивки – имаат една природа, па затоа секое насладување – и материјално и духовно, се нарекува Светлина, а во Светлината кај нас постои правило дека таа е невозможно да се достигне, односно невозможно е да се определи нејзината конечна форма, туку само со помош на келим. Значи, ние ја определуваме формата на Светлината во согласност со својствата на келим. Со зборот „келим“, како што е познато, се нарекува силната желба кон нешто и на тој начин келим ја зголемуваат Светлината. Тоа значи дека Светлината не треба да биде голема, туку големи треба да бидат келим, па само ако има човекот келим, односно голем стремеж, тогаш се чувствува големо задоволство во Светлината. Затоа дури ни во материјалното трпезата и парите не ја одредуваат големината на насладувањето, туку вложените напори и желбата ја определуваат големината на насладувањето.
Одовде да го сфатиме прашањето за радоста. Обично на оној кој започнува со работа за Создателот, му се праќаат надворешни мисли во процесот на работата со Тора и молитвата. Тоа на човекот му носи страдања, а овие страдања се во степен колку што човекот сака да се ослободи од нив и да ги истера. Но, како да ги истера овие мисли? Само со помош на радоста, односно (потребно) е да има увереност кај него дека ќе дојде до посакуваната цел, а тоа е да Му причини задоволство на Создателот и да стане Негов слуга. Исто така, треба да се наслика (во фантазиите) колку е добро и пријатно да се биде во сенката на Царот, да ја гледа Неговата убавина и да го посетува Неговиот дворец: „Запишано е: „Создателот се радува со праведниците“. Се разбира дека и јас ќе стигнам на тоа ниво“. Тогаш ќе погледне на надворешните мисли, заради кои трпи загуби, односно не може да биде меѓу доближените до Создателот и тогаш кај него ќе се појави место за да ја измери определбата: „да им се даде добра награда на праведниците и да се расчисти со грешниците“, односно значењето на Светлината и темнината. Излегува дека според тоа колку се големи неговите страдања од надворешните мисли, толкава е и неговата радост кога му доаѓаат добрите мисли. И ако има период кога не му доаѓаат никакви надворешни мисли, тогаш тој е радосен, а за време на паѓањето треба да добива животна сила и радост од иднината, односно кога Создателот на крај ќе му се смилува и ќе го доближи кон Себе.
Излегува дека со помош на надворешните мисли тој ја зголемува „трпезата“, односно кога кај него има добри мисли тој може да Го воспева и да Му биде благодарен на Создателот затоа што Тој ги доближил кон Себе. Значи, најважното во надворешните мисли е тие да му дадат радост на човекот, односно силна желба: кога ќе дојде времето тој да може да Му служи на Царот без никаква грешка и со тоа надворешните мисли се издигаат, како што е речено во книгите, дека човекот треба да ги поправи надворешните мисли кои му доаѓаат додека работи.
Нека ни помогне Создателот да се удостоиме да работиме за Него во радост и со добро срце.
Од твојот пријател Барух Шалом Алеви, син на својот татко и учител Баал ХаСулам
* Писмото број 33 во изданието од 1998 година се наоѓа под број 25
