Здраво и секое добро на моите пријатели!

Како одговор на твоето писмо, морам да ти кажам дека за сега немам ништо писмено да додадам. Место тоа, како што е напишано: „Говори им на децата на Израел и тие ќе патуваат.“ Што се однесува до патувањата, знаеш дека тоа се однесува на одење од состојба А до состојба Б, дека тоа е значењето на промената на местото, како што вели Баал ХаСулам во толкувањето на стихот: „Ден по ден изразува говор.“ Тој таму пишува дека е невозможно да се добие уште еден ден без да се има состојба на ноќ меѓу деновите, што значи дека помеѓу нив има прекин. Инаку, се вели „долг ден“ а не „ден по ден.“ Но редот на работата е токму ден по ден. „А ноќ по ноќ открива знаење“ значи дека меѓу ноќите има ден, како што вели тој. Тоа е редот на патувањата. Затоа, не плаши се од никакви состојби, туку само, како што рековме претходно, „патувај,“ оди напред. Секој пат, нова струја мора да се направи, како што во неговото последно писмо, го напиша стихот: „Тие се нови секое утро; голема е Твојата верба.“ Случајно, ти ги откривам моите мисли и волја, иако тоа не ми е обичај. А сепак, сакам да ти откријам што мислам за луѓето од Тиберијас, да се знае како нас нè гледаат тие, пријателски или грубо. Во ова писмо, ќе ти напишам што гледам кај луѓето од Тиберијас. А иако не ја опишав суштината на Тиберијас, сепак ќе ти ги напишам моите мисли. Моментално станувам малку поослободен од моите лични и општи проблеми, и одвојувам малку слободно време да ја кренам главата и да го видам спектаклот што се одвива таму. Како да гледам три вида луѓе таму, три слики и облици облечени во три различни вида на тела.

1) Голем дел, огромното мнозинство, мислам дека не нè гледа ниту поволно ниту неповолно, или дека нè почитуваат или не. Со сета искреност, мислам дека во нивните очи не заслужуваме внимание. Со други зборови, тие ниту мислат на нас, ниту нè чувствуваат. Како да не постоиме, заедно со нив на светов, на земјата. Дури и ако слушнат дека постои такво нешто, како ученици на Рав Ашлаг, тоа воопшто не ги интересира. Тие се презафатени со сопствените услови по цел ден – во нивните страсти, или потрагата за почит, или во нивната духовност. Немаат потреба да размислуваат за такви ситници како нас – оваа малечка група луѓе – особено откако слушнале дека постои спор во рамките на истата групичка. „Трошките не го задоволуваат лавот.“ Таа групичката е премала и премногу безначајна во нивните очи за да ги засити и да им донесе ментално задоволство ако нè пуштат во својот ум, за да решат дали сме добри или лоши. Ете колку сме долни во нивните очи – сосема незаслужни за размисла, недостојни да се мисли на нас макар еден момент. И дури иако мислам дека овој лав има секакви планови во врска со нас, всушност такво нешто не постои.

2) Вториот вид се оние кои што нè почитуваат и кај кого веќе заземаме простор во светот. Тие нè сметаат за заслужни луѓе, вредни за почит, и со одреден статус. Ни прават голема услуга што одвојуваат време за нас во своите умови и мисли во текот на своето слободно време. Се интересираат за нас и го забележуваат нашиот став и нашите активности за да видат дали сме навистина доблесни и со интегритет, за да нè критикуваат на одреден начин ако најдат нешто во нас. Кога ќе размислат за тоа, гледаат дека на крај, ова е група луѓе кои се собрале на одредено место, под одреден водач, за да бидат заедно. Со натчовечка храброст тие се соочуваат со сите што ќе се кренат против нив. Навистина, тие се храбри луѓе со силен дух, и решителни да не отстапат ни за еден прст. Тие се првокласни борци, ја водат војната против склоноста до последна капка крв, и нивната единствена желба е да ја добијат битката за славата на Неговото име.

Меѓутоа, заедно со сите тие размислувања, кога ќе почнат да мислат на себе – според нивните предрасуди и лични интереси околу желбите и бркањето почести – мораат едногласно да се согласат и да се обединат против нас. Така, тие од сè срце и неотповикливо решаваат дека за нив е подобро да не се обединат со нас. Тоа е така и покрај тоа што меѓусебно се доста оддалечени и толку различни што никогаш не можат за ништо да се согласат. Дури можат толку да се мразат што не можат да поднесат да бидат во иста соба, и сите сакаат да се испоубијат. Сепак, сите тие се обединуваат против нас. А бидејќи се пристрасни поради желбата за примање во нив, а „Поткупот ги ослепува очите на мудрите,“ тие веднаш го гледаат спротивното од тоа што го мислеле за нас. И после сите фалби и доблести што ги нашле во нас – дека секој од нас е за пофалба и чест – штом ќе се решат, брзо ја спроведуваат пресудата со страст и жар, бидејќи ние им го расипуваме угледот со нашите гледишта. Така, од една страна, гледаат дека вистината е на наша страна; од друга страна, нашиот пат им е тежок.

За да се извинат, немаат друг избор освен да нè уништат и да го избришат нашето име од лицето на земјата. Тие работат и се трудат да нè растурат во сите правци, и прават заговори како да нè изневерат и ни ставаат пречки на патот, служејќи се со секакви средства – законски и незаконски, дури и ако тие средства се во спротивност со човечкиот дух и духот на Тора. Не им е гајле, затоа што гледаат дека нивната волја не може да опстане ако ние добиеме некаква превласт и ако ја прошириме нашата цел на срдечни и искрени луѓе, затоа што тогаш ќе имаме моќ да им ја покажеме вистината. А тоа е лошо за нив, за нив е подобро да си прават што им душа сака и во исто време да бидат „лицето на генерацијата“ – влијателни и духовни водачи. За тоа, тие заговараат разни планови, за да ја уништат нашата иднина и велат: „Што поскоро, тоа подобро; подобро да ги деградираме додека се уште мали, за да не остане ни трага од нив.“ Сепак, треба да им бидеме многу благодарни што нè почитуваат и што го ценат нашето гледиште, со тоа што барем признаваат дека има нешто што треба да се поништи. Со други зборови, не нè игнорираат како да сме прашина, туку барем сме некако вистинити за нив. Тоа не е како кај првиот тип на луѓе, кои не помислуваат на нас и сметаат дека тоа што се одвива околу нас не заслужува никакво внимание. Тие исто така не се импресионирани од нашата слабост што мислиме дека ги следат нашите дела, заради што избегнуваме одредени постапки, за да не ги налутиме, и дека тоа често нè тера да избегаме од кампањата на страв од првиот тип на луѓе. Искрено, никој од нив не ни обрнува никакво  внимание, ниту мисли за нас. Можеби како што пишува, „Ќе бегаш кога никој не те брка.“ Затоа, треба да ни е драго што има такви луѓе како вториот вид, затоа што тие барем се шегуваат на наша сметка, се подбиваат со нас, нè презираат и нè клеветат. Со други зборови, барем имаме некаква стварност во светот и ним не им е толку лесно да решат да го избришат нашето име од лицето на земјата.

3) Третиот вид на луѓе се оние кои што ни сакаат добро и ја сакаат нашата наклонетост. Меѓутоа, тие се многу малубројни, како во „Два е множина.“ А јас ги нарекувам по иницијали, БШМА, што значи Б..., Ш..... М..., и А... Во светиот јазик (хебрејски), тие се викаат Босем (парфем), а во преводот (Арамејски), БоСМА, бидејќи преводот се смета за Ахораим (последователен). Со други зборови, тие треба да бидат наградени со Светлината на Паним (потамошното светло), за сите нивни постапки да бидат во Кедуша (Светост), која се вика „свет јазик.“

А што да правам кога сакам да ги опишам и замислам нашите сакани во Тиберијас? Тогаш чувствувам дека Тиберијас е град полн со живот, и дека гореспомнатиот трет вид, кои се облечени во две тела, се помешани во вител, скитајќи меѓу сите желби и хирови облечени во други тела, што значи првиот и вториот вид. Тогаш ќе ми биде тешко да ги најдам бидејќи се како во голем пласт слама и сено, а како може човек да најде два скапоцени бисера, две зрна жито, кои исчезнуваат меѓу огромното мнозинство? И иако правилото е дека дури и еден човек од илјада се брои, тие сите треба да истрајат и да врескаат како чапја, бидејќи се навистина суштества полни со живот. Од ова можеме да ја сфатиме алегоријата која ја претставуваат нашите мудреци, дека сламата, сеното и житото размислуваат за кого било посеано полето. Аргументот на сламата и сеното се чини толку точен што тие не можат да се разубедат, и постои страв дека житото ќе се предаде под власта на сламата и сеното. Сламата и сеното тврдат: „Ние сме мнозинството, а вие, житото, сте ништо во споредба со нашиот број. Ние сме од повисока положба и сме родени пред вие да дојдете на светов. Со други зборови, уште пред вие да постоите, ние веќе бевме израснати и убави, и сите можеа да ја видат нашата големина. Оддалеку, го заслепуваме окото со убавината што му ја даваме на целото поле. Но вие, житото, сте толку незабележливи што човек може да ве види само со посебно внимание, кога ќе се доближи. Тоа мора да е заради вашата неспособност. Но ние даваме место и засолниште за луѓето што се уморни и изгубени на патот, и немаат место кај да си ги одморат главите. Ги земаме меѓу нас и ги сокриваме од ветриштата и злите ѕверови за да не бидат видени. Но кој може да ужива во вас?“

Но кога ќе дојде време за жнеење, сите знаеја за кого е посејано полето, оти сламата и сеното можат да бидат само храна за животните; не можат да се надеваат да бидат поголеми од сегашната големина. Меѓутоа, житото, по неколку исправки, кога ќе се искрши, пресее, помеша со вино и масло, и стави во печка, стигнува на кралска маса и е достојно да послужи како понуда за Господа. А сета заслуга што може да им се припише на сламата и сеното е нивната служба на житото, кое го негувале и хранеле. Со други зборови, земале храна од земјата и му ја префрлиле на житото. За нив е товар тоа што житото го јава грбот на сламата и сеното, а нивната вредност е иста како слуга кој го служи кралот или слугинка која ја служи стопанката.

Но пред да дојде времето за жетва, пред заклучокот, беше невозможно да се разјасни вистинољубивоста и искреноста на самата стварност. Место тоа, секој си го гледаше своето, и се расправаше како што чувствуваше. А да се биде обѕирен со вистината без да се забележи дали тоа ќе предизвика некаква долност и непријатност не е така едноставна задача, освен кога човек може да го анализира секој елемент во ситни детали додека вистинољубието и праведноста на работата не се донесат на светлина. А за тоа треба да се биде награден од горе и да не се биде заробен во мрежата на себичната љубов и однесен од текот на мноштвото. Од претходно реченото, тешко ми е да те најдам кога си сам, без никаква мешавина на желби и ставови, бидејќи сите те кријат, како што е опишано во алегоријата со житото. Меѓутоа, најдов тактика слична на времето за жетва. Само ноќе, по полноќ, кога ноќното ветре дува и го растура стогот од слама и сено, и сите лежат по полето како лешеви, т.е. спијат во своите кревети, двете зрна жито се ослободуваат и ги истураат своите срца пред својот Татко небесен. Тие влегуваат во пламенот на огнот на Тора додека не се раздени, а тогаш е време за молитва. Тогаш нивните души излегуваат додека тие ги изговараат зборовите на живиот Бог. Верувам дека ова е вистинското време за забавување со скапоцените бисери кои светат како пламени кои треба да се помешаат со сиот Израел со помош на Карпата на неговиот Спасител, и нека даде Создателот.

Да напишам уште некој збор во врска со љубовта. Познато е дека нема Светлина без Кли (сад), што значи дека секое задоволство мора да има облека, во кои мора да се облече Светлината на задоволството. На пример, кога човек сака да добие некаква почит, да биде почестен во очите на луѓето, првиот негов потег е неговата облека. Со други зборови, мора да се облече во одора за почит, како што велат нашите мудреци: „Раби Јоханан ги своите алишта ги нарекуваше: „Оние кои што ми прават чест.“ Така, човек мора да вложи одредена мера напор додека не ја добие почесната облека, а дури и откако ќе ја добие, мора да ја чува од секаква штета. Тоа значи, мора секој ден да ја отстранува прашината, а ако е исфлекана или извалкана, мора да ја исчисти и да ја испегла. Но најважно од сè, мора да ја чува од најопасниот саботер – молецот! На јидиш, тој се вика „Мол,“(уста), што е ситен комарец кој не се гледа со голо око. Првиот амандман вели дека не смее да дојде во допир со стари алишта. А постои и чудесен лек за тоа наречен „нафталин,“ кој штити од штетниците, наречени „молови.“ А кога човек ја има таа облека, спремен е да ја прими Светлината, на задоволството, која е облечена во почесна облека.

Слично е и со љубовта. За да се биде награден со Светлината на љубовта, човекот мора да ја најде облеката во која може да се облече Светлината. Истите правила на чување важат за таа облека: избегнување на „прашината“ на клеветата, а особено напасниот комарец познат како Мол (на јидиш, Моил значи „уста“, тука има игра со зборови), кои се луѓето што добро изгледаат, кои убаво зборуваат. Ќе помислиш дека веќе се „обрежале“ во заветите на забранети полови врски и клевети, и од необрежаното срце, но длабоко во нив е саботерот кој може да ви наштети, и не можете да се сочувате од него бидејќи е толку убав и згоден. Затоа тој комарец е толку ситен што без особено внимание не е возможно да се открие тој штетник, кој доаѓа од обрежаните кои можат да ја расипат таа скапоцена облека. Навистина, покажано е дека тој мол прави повеќе штета на волнената (хебрејски: ЦеМеР) облека, што значи буквите МеРеЦ (хебрејски:енергија), кои ја расипуваат енергијата за работа. А Јатуш (комарец) доаѓа од ВаЈитош (и тој го остави) Бог кој го создаде, или на арамејски, „И тој престана да го обожува Бог кого го служеше.“ Обично, тој што има скапоцена волнена облека мора да избегнува допир со стари алишта. Со други зборови, тој мора да избегнува допир со „стари следбеници“ кои ја расипуваат енергијата, бидејќи веќе не се способни за работа, така што сите нивни зборови служат само да ја намалат енергијата. А дури и ако некој има цврста облека на љубовта, која е како дрво – што значи дека има самодоверба – сепак треба да се внимава на тој мол. Ако тој мол влезе во дрвото, пак може да направи штета, како што гледаме дека дрвото скапува и се распаѓа затоа што во него влегол мол.

А единствениот лек е нафталинот, од зборот Нафтолеј, кој Онкелос го толкува како Тефила (молитва), што значи да му се моли на Создателот овој штетник да не биде пуштен да влезе во неговата облека. Човек треба да биде внимателен со почесна облека, бидејќи ако на неа има пердуви од петел, треба да бидат отстранети. Исто така, не смее да влегува на места каде што има петлови пердуви, додека ја носи таа облека. Во облеката на Светлината на љубовта тоа се толкува како Ноцот (пердуви), од зборот Ницим (карање), како во борбите на петли. Тоа се однесува на пеењето на луѓето кои сèуште се протерани од патот на вистината и се робови на самољубието. Сето пеење и фалби што ги покажуваат за време на нивната Тора и молитва само доведуваат до караници во вашата душа додека не почнете да војувате во вашите гледишта – на чија страна се вистината и правдата. Тоа ја расипува и упропастува вашата облека, која може да ја насели љубовта. Затоа, мора да бидете внимателни и да избегнувате места каде што има петлови пердуви, за отпосле да не морате да работите на чистењето на себе од тие пердуви.

Можеме да видиме дека, луѓето кои се мачат да ја добијат Светлината на почеста, ако не ја чуваат облеката правилно кога ќе излезат надвор, надворешните веднаш се залепуваат на нивната облека иако во нивните очи таа не е правилна облека, соодветна за почествување на луѓе. Со други зборови, тој го прифаќа нивниот авторитет над него и станува толку поробен од луѓето што стојат надвор, и е натеран да вложува големи напори да ја добие облеката, но и да ја задржи. Дури и начинот, дизајнот и стилот на облекување, мора да биде точно според вкусот на луѓето со кои стои. Така, токму оние, од кои сака да добие почит, се тие кои мора со голем напор да ги обожува за да му бидат наклонети, за да му ја дадат Светлината на задоволството, која е облечена во облеката на почеста. А ако, Бог да чува, не ги служи доволно, тоа би можело да доведе до непријатен исход. Тоа значи, не само што нема да му ја дадат почитта што ја бара од нив, туку спротивното, сите ќе го деградираат, понижуваат, и ќе направат да се чувствува долен и подолен од нив. А тоа чувство на пониженост прво ќе го направи тажен, потоа неактивен, а потоа ќе чувствува дека сиот свет му се стемнил сè додека веќе не гледа надеж за задоволство во животот. Потоа, ќе гледа само една утеха – да оди дома, да легне на креветот, и горко да се моли да му биде исполнета молитвата – што значи ангелот на спиењето, кој е една шеесеттинка од смртта, да му ја даде Светлината на задоволството на сонот. Тоа е единственото задоволство на кое може да се надева.

А ако ангелот на сонот нема милост за него и ако тој не може да најде чаре за себе, тогаш, од горчината на својата душа, нема друг избор освен да најде задоволство во лек, кој е популарен меѓу очајниците кои бараат лек за својата тага. Се борат со склоноста која бара нивен опстанок, ја надвладуваат, и добиваат задоволство од ангелот наречен „самоубиство.“ Тоа значи, сметаат дека само овој ангел може да ги спаси од нивната меланхолија. Очигледно, невозможно е да се добие задоволство од тукушто спомнатиот ангел без ужасни маки и голема и страшна емоционална борба. Затоа, „Очите на мудрите се во неговата глава,“ и тој знае и гледа однапред што може да добие ако не ги следи законите и условите на неговите современици. Значи, мора да се предаде и да прифати сè што му налагаат надворешните луѓе, или веднаш ќе го казнат во овој свет. Со други зборови, наградата и казната се откриени во овој свет и за нив не треба верба над разумот. Од ова можеме да ги сфатиме бескрајната грижа и чување, и големото и посебно внимание потребно да се добие облеката во која е облечена Светлината на љубовта – облека направена од толку фина и нежна ткаенина – за надворешните да не ја зграпчат и упропастат оваа скапоцена облека, која буквално е купена со многу пот и крв.

А сега дозволете да ви разјаснам како и на кој начин јас почнувам да ја стекнувам таа облека на љубовта: Редот на изработувањето на соодветна облека е прво, да се исткае парче ткаенина. Со други зборови, земаме конци и ги ставаме во основата и јатокот (накрсно ткаена нишка). Преку основата и јатокот, се исткајува парче ткаенина. Затоа, го вткајувам конецот од основата во конецот, од јатокот. Нима (арамејски: „конец“ или „кажи“) доаѓа од зборовите „Кажи збор за тоа.“ Шти (јаток) доаѓа од зборот Таши (заборавност), како во „Си ја заборавил Карпата што те зачна.“ Со други зборови, почнувам да делувам со силата на моето сеќавање и набргу се сеќавам дека моите пријатели говореле неповолно за мене, дека тие зборови ги натерале да ми прават лоши работи, и дека тоа говорење (исто „основа“) го истрошува пријателството, другарството и братството. Потоа, конец од Ерев (јаток, нишка,) ми текнува на ум, што значи дека сум го чул мојот пријател како зборува поволно за мене, што го натерало да прави добри работи, кои се Аревим (пријатни) и слатки за мојот вкус. Тоа значи, слушам и гледам дека мојот пријател оставил сè што правел, и мисли и делува само во моја корист за јас да бидам задоволен. А тие два конци создаваат во мене мешавина, и не знам на каде да се решам, и велам: „Дали е вистината на страната на основата или на јатокот?“ Познато е дека сè што постои во светов е во облик на позитивно и негативно – десно и лево, вистина и лага, светло и мрак, Израел и народите, свето и секуларно, нечистотија и чистота, и лошо и добро. Тоа е затоа што е невозможно да се открие добар вкус без да се вкуси горчината на лошото. Тоа е значењето на она што го велат нашите мудреци, „Одмазда за лошите и добра награда за праведните.“

Зборот Пара (одмаздува) доаѓа од стихот, „Пара (пушти) ја косата на жената.“ Со други зборови, можно е да се добие помош од злобните за да се открие вистинскиот вкус и чувство на добрата награда за праведните. Од таа причина, кога ја ткаам облеката, стојам збунет и ја чекам пресудата која ќе ја исфрли сиромаштијата на умот облечена во мене. А бидејќи сега ткаам облека на љубовта, за да ја сместам таму Светлината на задоволството, веќе сум пристрасна странка. Затоа решавам според зборовите на јатокот, бидејќи Тора ни вели дека „Поткупот ги ослепува очите на мудрите.“ Затоа, веќе не ми е гајле дали вистината е тоа што е; место тоа, се грижам за целта што ја посакувам во овој момент, за време на ткаењето на платното на љубовта. Во таа состојба, имам решавачка линија во средината, што значи дека целта е токму она нешто што секогаш решава меѓу десната и левата страна. А штом сум ја стекнал спомнатата облека, искри на љубовта веднаш почнуваат да светкаат во мене. Срцето почнува да копнее да се обедини со моите пријатели, и ми се чини дека моите очи ги гледаат моите пријатели, ушите ми ги слушаат нивните гласови, мојата уста зборува со нив, рацете се прегрнуваат, нозете играат во круг, во љубов и радост заедно со нив, и ги надминувам моите телесни граници. Го заборавам огромното растојание меѓу мене и моите пријатели, и земјата што се протега многу километри нема да стои меѓу нас. Како моите пријатели да стојат токму во моето срце и гледаат сè што се случува, и се засрамувам од моите ситнодушни постапки против моите пријатели. Тогаш, едноставно излегувам од телесните садови и ми се чини дека нема друга стварност во светот освен моите пријатели и мене. По ова, дури и „Јас“ е поништено и потопено, помешано во моите пријатели, додека не станам и кажам дека нема друга стварност во светот – туку само пријателите.

Морам да бидам краток бидејќи се наближува празникот.

Твојот пријател, Барух Шалом ХаЛеви