5-ти од месецот Шват, Манчестер

За „Новата година на дрвјата“ која настапува на 15-ти Шват, во Талмудот во поглавјето „Рош ХаШана“ на стр.14 е речено: „Што е значењето на првиот ден од месецот Шват?“. Раби Ошија рекол: „Бидејќи веќе паднал голем дел од годишните дождови“. Запишано е и во „Тосфот“ дека истата таа причина е и според Бејт Илел, кои претпоставувале дека е 15-ти Шват бидејќи до тогаш поминале повеќето дождливи денови, кои спаѓаат во дождливиот период, а се зголемила и смолата во дрвјата, па според тоа излегува дека тогаш се „заврзуваат“ плодовите. Додека пак, во Талмудот во поглавјето „Рош ХаШана“ на стр.11 е речено: „Оној кој излегува во деновите на Нисан и ги гледа расцутените дрвја вели: „Благословен е Тој, бидејќи во Неговиот свет нема никаков недостаток, а Тој во него создал добри созданија и добри дрвја, за да ги наслади луѓето со нив“.

Треба да се разбере:

1. Зошто „во Неговиот свет нема никаков недостаток“? Зошто тоа што со „дрвјата се расцутени“ докажува дека нема недостаток?

2. „Создал добри созданија“. Кој е доказот овде дека созданијата се добри?

3. Поврзаноста меѓу човекот и дрвото.

4. Познато е штом поминал поголемиот дел од дождливите денови, дека тоа е знак на Новата година. И по ова прашање се разликуваат Бејт Шамај и Бејт Илел.

Пред сè треба да се сфати што претставува Роша ХаШана („главата на годината“, Нова година) во духовната работа. Познато е дека Рош ХаШана е време на судот, кога го осудуваат светот на добро или не дај Боже, на спротивното. „Рош“ (глава) се нарекува коренот од кој излегуваат гранките, а гранките секогаш произлегуваат од суштината на коренот, затоа што од коренот на портокалот нема да израснат гранки на јаболкница. И коренот и главата која си ја поставува човекот на својот почеток – продолжува и го определува редоследот на неговиот живот бидејќи коренот е основата врз која се гради целата градба. Додека пак, судот на кој го судат човекот во Рош ХаШана (е таков што) човекот самиот е судија и самиот тој е извршител на казната бидејќи човекот е и судија и советник и оној кој ја знае целта. И ова е, како што рекле нашите учители – нека биде благословен споменот за нив, „ако има суд долу, тогаш нема суд горе“.

Дождови се нарекуваат животната сила и насладувањето со помош на кои дрвјата даваат плодови. Основната работа на човекот е во долгите ноќи на месецот Тевет; од месецот Тишреј, кога веќе е сеопштата нова година и до месецот Шват, веќе е поминат голем дел од дождливите денови, односно човекот веќе добил животна сила и насладување од Тора и работата. Тогаш човекот врз себе прави мал суд: вреди ли да продолжи цела година (да работи) само со Тора и (духовната) работа или пак, не дај Боже, обратно. Ако над него има ангел-чувар, еден од илјада, кој директно му зборува на човекот, односно ако тој има заслуга, тогаш му се зборува директно, за да оди по директниот пат и тогаш е еден од илјада, како што е речено: „Ќе те научам на мудрост“ и тогаш после судот човекот излегува оправдан, односно тој си прифатил (обврска) од тој момент понатаму да работи само со чисти работи, наречени „давање“ („ашпаа“). Како на Небесата, така и на созданијата. Ова се вели само ако има големи заслуги, односно до тој момент голем дел од животната сила ако ја добивал од давањето; тогаш тој решава со својот разум дека вреди да се продолжи и ова е тоа што се нарекува дека излегува оправдан по сопствениот суд. Но, доколку не добил голем дел од животната сила од духовните работи, а целата негова животна сила била од материјални работи и сепак има заслуга, наречена ангел-чувар, тогаш тој пак излегува оправдан по сопствениот суд, односно решава да ја помине целата година само во давање.

Ако пак, неговите гревови се големи, односно после целата работа и вложените напори сепак голем дел од животната сила ја добил од гревовите, поврзани со желбата за примање за самиот себе, која всушност е извор на сите престапи и гревови, тогаш излегува должник на својот суд, односно прифаќа (обврска) од тој момент да оди само по патот по кој оди целиот свет, односно по патот на примање за самиот себе, што е „долг“ за човекот, затоа што примањето за самонасладување го задржува човекот да дојде до своето вечно совршенство и да се удостои со Вишите насладувања. Ова е долг на човекот на самиот себе, кога одлучува да продолжи (да работи) во сите денови од својот живот, кои претставуваат долг пред неговата душа. Тосафот за ова запишале: „Бидејќи поминал голем дел од дождливите денови... и се зголемила смолата по дрвото и се заврзале плодовите“. Сега, ако поминал голем дел од долгите зимски ноќи во Тора и во работата и се зголемила смолата по дрвото, тој знае и самиот чувствува до кој степен гори оганот во неговото срце. Како што е речено: „Нејзините искри се огнени искри, пламен на Создателот“.

Тогаш тој одлучува да продолжи (да оди) по овој пат и излегува дека плодовите се „заврзуваат“ од тој момент. Значи од тој момент понатаму тој ги заслужува плодовите, па затоа 15-ти Шват се нарекува Нова година бидејќи човекот веќе пресметал дали вреди да ја продолжи работата или не дај Боже, спротивното. Тој веќе знае од кое својство може да привлече животна сила, од примање за самонасладување или од желбата да Го наслади својот Создател. Исто така, знае дека целата негова работа е само за да добие желба за давање бидејќи самата желба за примање ни е подготвена од Создателот во битието исто како што Неговата желба е да ги наслади битијата, па Тој создал и желба за примање. Но, дури и битието да остане во желбата за примање, односно ако ние добиваме духовно насладување и вечност во нашата желба за примање, тогаш насладувањата нема да бидат совршени од гранката, која сака да биде како коренот, па затоа се појавува чувството на срам. Излегува дека битието би останало во недостаток.

Затоа Создателот ни подготвил поправање, наречено скратување, односно онаму каде што има желба за примање, човекот чувствува сокривање, како што е речено во предговорот кон коментарот „Сулам“: без оглед на тоа што животот кој се наметнува во телото излегува како „еш ми-еш“ (создаден од постоечкото), во секој случај неговиот корен не се гледа заради скратувањето и со помош на примањето на чудесната сила од Тора и заповедите, ние се удостојуваме со поправање, наречено „примање во име на давање“, со што се удостојуваме со соединување со Создателот, а излегува дека со тоа сè се завршува. Ова е смислата на тоа што: „не создал Тој никаков недостаток“ и се подразбира поправање на давањето, како што е напишано понатаму. А сега ќе ја објасниме поврзаноста меѓу дрвјата и битијата, кои мудреците ги поврзувале едно со друго, како што е опишано погоре. За човекот е запишано: „Човекот е дрво во полето“, односно сите работи кои што се прават со дрвјата за да бидат плодородни се прават исто така и со човекот. За да може и човекот да биде плодороден неопходно е врз него да се извршат истите работи низ кои поминуваат дрвјата. Плодовите исто така се целта на човекот.

Мојот татко, Рав и учител, нека биде благословен споменот за него, еднаш на трпеза на 15-ти Шват објасни зошто се јадат плодовите. И рече: во тоа е целата разлика меѓу светоста и „спротивната страна“ (нечистотијата), како што е запишано во Зохар: „Туѓиот бог е неплоден и не раѓа плодови“, како што е запишано во коментарот „Сулам“ (предговор 7, точка 22): „Значи се сушат нивните извори и тие венеат додека сосема не се исушат. Додека пак, оние кои одат во светоста се удостојуваат со благослов во делата на своите раце бидејќи „ќе бидат плодородни и нивните лисја нема да овенат“. Затоа народот на Израел потсетува дека најважни се сите тие плодови. Плодовите на светоста се тоа што (човекот) се удостојува со откривање на Неговата Божественост и станува како извор кој се засилува, кој никогаш не прекинува и оди од ниво на ниво додека не се удостои да рече: „И ќе се украси Тој во мене, бидејќи ме сака и Тој ќе ми биде венецот на убавината“. Додека пак, работите кои се извршуваат над дрвјата, исто така му се дадени на човекот за да го направат пригоден, како што е речено погоре, погледни „Швиит“, каде што се прават работи кои се неопходни за работа над дрвјата и, произлегувајќи од тоа, ние ќе ја научиме работата на човекот.

(Дрвјата) се наѓубруваат, односно се внесуваат ѓубрива (отпадоци). Исто така и човекот: во себе треба да внесе ѓубрива, односно отпадоци – непристојни својства за човек. Меѓутоа, човекот нема потреба да внесува отпадоци однадвор, како што се случува тоа со дрвото, туку треба да ја пренесе нечистотијата од сокривањето во откривање, односно во своето чувство за да го почувствува нивото на непристојните својства што ги има. Инаку не е способен да ги поправи своите постапки.

Раскопуваат, односно ја прават ровка основата на дрвјата. Исто и човекот: треба да раскопа и да провери каква е основата и што е целта на човекот. Во име на која цел тој дошол на овој свет.

Кастрат, односно го сечат „плевелот“, туѓите растенија кои се раѓаат на дрвото; „плевел“ (исто така и „мозолка“) е сето на што е надвор од неговото тело. Има работи кои човекот ги прави и тие се очигледни на луѓето однадвор. На пример, за време на молитвата или кога зборува за возвишени работи пред своите пријатели, со што тој ја гледа неговата работа, односно таа е надвор од неговото тело и тогаш тој таквите работи треба да ги отсече и поништи, бидејќи „Скромен биди со твојот Семоќен Создател“, односно тоа е времето кога човекот прави некоја работа во име на Создателот и знак за тоа е дали се стреми да го сокрие тоа од луѓето; и тоа е знак дека неговата намера е вистинска; ако пак не е, тогаш е спротивното – значи се стреми само да им открие на луѓето и да го прочисти телото надвор од 150-те начини. Ако пак тој е во име на Создателот, тогаш природно се обидува да го сокрие тоа.

Ги отфрлаат лисјата на дрвото за да стане полесно. Истото е и кај човекот: тој има „лисја“ кои им претходат на „плодовите“, односно врз лисјата излегуваат плодовите. Тоа значи дека од „ло-лишма“ доаѓаат до „лишма“ и „ло-лишма“ се нарекуваат „листовите“, а плодовите се нарекуваат „лишма“. Меѓутоа, овие лисја мора да се отфрлат за да стане дрвото полесно и да добие можност да дојде до лишма. Инаку, ако не ја отфрли „ло-лишма“, ќе остане во состојбата „ло-лишма“. Но, кога доаѓа до лишма, речено е: „И неговиот лист нема да овене“, односно целата работа која е „ло-лишма“, потоа влегува во светоста.

А има и повисоко појаснување: како што е кажано во коментарот Сулам 1, точка 2 – „листва“ се сили на судот (ограничувања) кои се наоѓаат во екранот, што е значењето на Цимцум, извршен врз желбата за примање – за да не свети никаква Светлина на изобилието, туку да биде темнина, со помош на која се создава екран. Излегува дека силата на судот за излегување на Светлината ја води да се создаде екран, со помош на кој се добива сила за примање заради давање. Исто така и за време на подготовката, односно до заслужувањето влез во Царскиот дворец, човекот треба да научи да и се спротивставува на желбата за примање за самонасладување и патот кон тоа е да почне од малку, односно од работите во кои за него нема толку задоволство и насладување, па од нив е полесно да се откаже и да рече: да немаше заповед да се занимаваме со овие работи, јас воопшто не би почнал ни да го работам ова.

Потоа тој оди и продолжува, додека не се научи себеси да се откажува дури и од најважното за него, до крајна линија на работите кои ја допираат неговата душа, за кои исто така може да каже дека ако не биле заповед, воопшто не би ни почнал да се занимава со нив. Тој треба херојски да се однесува и да биде искусен во борбата. Тогаш се удостојува да влезе во дворецот на Создателот и да биде еден од Неговите служители. Додека пак, силата која го обврзува да внимава за да не падне до желбите за примање на самонасладување, е владејачката сила на судот која го чува од пораз затоа што во моментот кога ќе допре до личната (корист), веднаш му се губи животната сила и Светлината на Создателот. Затоа тој (човекот) одлучува да го следи својот екран за да прима исклучиво заради давање.

Исто така и на патот на подготовките на силата од судот, спомената погоре, ја покажува својата сила и своите дејствија, додека еднаш засекогаш не одлучи дека никогаш повеќе нема да ги прекрши границите на законите на Тора. Додека не дојде до оваа конечна одлука дека овој закон не смее да се прекрши, се наоѓа во состојба која се дефинира како „прачка (вид орудие)“ (Шмуел, 1,25,29; руски превод: стр.108,29): „Душите на твоите непријатели Тој ќе ги отфрли како од прачка (вид орудие)“, додека не дојде до (состојба) на страв пред казната на силата од судот, спомената погоре.

* Писмото број 29 во изданието од 1998 година се наоѓа под број 18