Слушнав на Тевет, 1942год.
Познато е дека сè се открива во својот вистински облик, но само преку својата спротивност, како што е речено: „Предноста на Светлината е од мракот". Тоа значи дека секоја појава укажува на својата спротивност, и токму со помошта на спротивноста може да се постигне вистинската суштина на спротиставеното на неа. Затоа не е возможно ништо да се постигне во целост ако не постои спротивност на тоа.
Например, невозможно е да се оцени доброто ако не постои спротивност на него, кое укажува на лошото. Горко – слатко, омраза- љубов, глад – наситување, жед – наполнување, разделба – спојување. Оттука е јасно, дека невозможно е да се дојде до љубов и спојување пред постигнувањето на омразата кон разделбата. Но, да ја намрази разделбата и оддалечувањето, човекот мора претходно да дознае што генерално означува разделбата и од кого е тој оддалечен. Само тогаш може да се каже дека тој посакува да го поправи тоа оддалечување. Човекот мора сам да сфати од кого и од што е оддалечен. Само тогаш тој може да се потруди да ја поправи таа состојба и да се соедини себеси со оној од кого е разделен. Ако човекот сфаќа дека ќе добие од зближувањето, тогаш може да ја процени штетата од тоа што ќе остане во оддалечувањето.
Добивката или штетата се проценуваат според насладувањето или страдањето кое го чувствуваме, затоа што човекот се оддалечува и го мрази она што му причинува страдања. Степенот на оддалечување зависи од степенот на чувствувањето на страдањето. Бидејќи во природата на човекот е да ги избегнува страдањата, затоа едното зависи од другото, и во зависност од степенот на страдањето тој се труди и прави сè што е можно за да се оддалечи од она што предизвикува страдања. Односно страдањата предизвикуваат омраза кон нивниот извор и во таа мера човекот се оддалечува од него.
Од кажаното следува, дека на човекот му е неопходно да знае, што означува сличноста на особините, за да знае што треба да прави, за да дојде до спојувањето, наречено сличност на особините. Од тоа тој ќе дознае што значи различноста на особините и разделбата. Познато е од кабалистичките книги, дека Создателот е добар и прави само добро. Односно неговото управување се достигнува од страна на нижите како добро. И ние сме обврзани во тоа да веруваме.
Затоа, кога човекот гледа на случувањата и светот што го опкружува и гледа колку сите страдаат од Вишото поправање, а не се насладуваат како што треба да произлегува од доброто управување, тогаш тешко е да му тврдиш дека Вишото управување е добро, делува со добра цел и ни праќа само добро. Неопходно е да се знае дека во случај кога човек не може да рече дека Создателот им праќа добро на своите суштества, тој се нарекува грешник, затоа што чувстувањето на страдањата го тераат да го осудува Создателот. Само во случај ако Создателот му праќа насладувања, тој го оправдува Создателот, како што е речено: „Праведник се нарекува оној, кој ги оправдува дејствијата на Создателот", односно тој кој тврди дека Создателот управува со светот праведно. Излегува дека чувствувајќи страдање, човекот се наоѓа оддалечен од Создателот, затоа што во сила на својата природа, се претвора во човек кој го мрази оној, кој што му ги праќа страдањата. Така, наместо да го сака Создателот, човекот го мрази Него.
Тогаш што треба да прави човекот за да ја достигне љубовта кон Создателот? Тоа „чудотворно средство" (сгула) ни е дадено со изучувањето на Тора и Заповедите (Кабала), затоа што Светлината која е во Тора, го враќа човекот кон Создателот. Во Тора има Светлина која му дава на човекот можност да ја осети опасноста на оддалечување од Создателот. И постепено, ако човекот има намера да ја достигне Светлината на Тора, во него никнува омраза кон оддалечувањето од Создателот. Односно тој почнува да ја чувствува причината поради која тој и неговата душа се разделени и оддалечени од Создателот. Човекот мора да верува дека управувањето на Создателот е добро и со добра цел.
Човекот заглибил во егоизмот кој во него предизвикува спротивност на особините на Создателот, па не може да изврши поправање "поради Создателот", кое се нарекува сличност на особините. Само со сличност на особините можно е да се добие доброто и насладувањето. Но, бидејќи не може да го добие тоа добро и насладувањето, кое Создателот сака да му го даде, токму тоа кај човекот предизвикува омраза кон оддалечувањето од Создателот. Тогаш тој има можност да ја разбере огромната корист од сличноста на особините. Тогаш човекот почнува да се стреми кон спојувањето со Создателот.
Излегува дека секоја состојба му укажува на спротивното, и затоа сите падови кои ги почувствувал како оддалечувања од Создателот, му дале можност да ја разбере и оваа состојба која е спротивна на оддалечувањето. Односно од падовите човекот мора да добие поим за зближувањето. Инаку човекот не би имал друга можност да ја оцени важноста на Вишото кое го приближуваат и му даваат подеми. И не би имал можност да ја осознае таа важност – како да му даваат храна на човекот кој никогаш не почувствувал глад.
Оттука се гледа дека падовите и времето на оддалечувањето го доведуваат човекот кон осознавање на важноста на зближувањето во подемите.
Но, подемите предизвикуваат во човекот омраза кон падовите, кои му ги носи оддалечувањето. Тогаш кога не може да ја оцени величината на злото во падовите, односно кога зборува лошо за Вишото управување и дури не чувствува за Кого тој така лошо зборува – нека знае, дека мора да се поправи и да се зближи со Создателот, затоа што зборувајќи лошо за Создателот извршил големо прегрешување.
Токму тогаш, кога кај човекот постојат две спротивставени чувства, тој е способен да ја разбере разликата помеѓу нив, како што е речено: „Предноста на светлината – е од мракот". Односно само тогаш тој може да ја оцени блискоста со Создателот, со чија помош може да се достигне доброто и насладувањето, содржани во замислата на создавањето: „Да се насладат создадените". Сè, што му се покажува пратено му е од Создателот за да го осети така како што го чувствува, затоа што тоа се патиштата на суштеството за достигнување.
Но, не е едноставно да се достигне спојувањето со Создателот и неопходно е да се вложат големи напори за да се удостоиш да го осетиш насладувањето и користа. А дотогаш човекот е должен да го оправдува Вишото управување и да верува над разумот, дека Создателот управува со сите суштества само со добро и за нивно добро. Тоа добро се гледа и се чувствува само од тие што ја достигнуваат целта на суштеството, а оние кои не ја достигнуваат целта го чувствуваат спротивното.
Речено е од мудреците: „Хабакук воведе еден принцип според кој праведникот живее со својата верба". Односно човекот нема потреба да се занимава со деталите, туку целото свое внимание и напори тој треба да ги концентрира на еден важен услов – достигнувањето на вербата во Создателот. Затоа тој треба да го моли Создателот, Тој да му помогне да оди со вербата над знаењето. Бидејќи во вербата има чудотворна особина, со чија помош човекот почнува да го мрази оддалечувањето, бидејќи вербата индиректно предизвикува омраза кон оддалечувањето од Создателот. Ние гледаме, дека постои голема разлика помеѓу вербата и очигледното знаење.
Бидејќи кога на човекот му е дадено да види и да разбере, и разумот го обврзува во неопходноста да се вложи напор и да се изврши нешто одредено, тогаш, ако еднаш одлучи, таа одлука е доволна. И како што одлучил, така и ќе го извршува, затоа што разумот го следи во секое дејство и постапува како што му кажува разумот. Разумот му дава на човекот да разбере, дека е неопходно да одлучи токму така, како што одлучил разумот. Вербата претставува согласност со сила, против разумот, кога човекот ги совладува аргументите на својот разум и вели дека е неопходно да се делува токму така, како што го обврзува неговата верба над знаењето. Затоа вербата над знаењето има ефект само тогаш кога тој дејствува со неа, т.е. кога верува, и само тогаш тој е способен да направи напор над знаењето (разумот).
Ако ја остави вербата над знаењето дури и за еден миг, неговата верба ослабнува, тој веднаш престанува да се занимава со Тора и со духовната работа. Тогаш не му помага претходната одлука да оди со вербата над знаењето. Но, ако одлучил со својот разум, дека нешто му штети и го изложува неговиот живот на опасност, тогаш не мора секој пат да се враќа кон својата одлука и да си објаснува зошто тоа е штетно и опасно. Еднаш одлученото и разбраното со разумот го обврзува да постапува токму така, како му укажува разумот, кажувајќи му „што е добро и што е лошо" и делува по претходно избраниот пат.
Оттука се гледа разликата помеѓу разумот и вербата и причините на дејствијата. Ослонувајќи се на вербата, човекот мора постојано да ја помни формата на вербата, инаку ќе падне од достигнатото скалило во состојба на грешник. Тие состојби можат да се менуваат многу пати во текот на денот, кога човекот паѓа од своето скалило, бидејќи не е можно во текот на целиот ден, дури ни за момент, да не се прекине во него вербата над знаењето.
Причина пак, за тоа дека вербата се заборава е во тоа, дека вербата над знаењето и разумот се спротивставува на сите желби на телото. А бидејќи желбите на телото произлегуваат од самата негова природа, наречена "желба за насладување", како во разумот, така и во срцето, затоа телото постојано го влече човекот кон својата природа. Само кога човекот е предаден на својата верба, таа му дава сила да излезе од власта на желбите на телото и да оди над знаењето, односно спротивно на сфаќањето на телото.
Затоа, пред човекот да се удостои со желбите на давање, наречени "Спојување", тој не може постојано да се наоѓа во вербата. Кога не му свети Светлината на вербата тој гледа во каква мизерна состојба се наоѓа, подолна од таа нема. Таа состојба претставува последица на различноста со Создателот, последица на егоистичката желба. Токму разликата на особините со Создателот предизвикува кај човекот чувство на страдање, рушејќи сè во него што вложил при зближување со Создателот. Така согледува дека во тој момент кога во него исчезнува вербата, тој се наоѓа во уште полоша состојба отколку пред да почне да работи за давање. Како последица на тоа во човекот никнува омраза кон разликата на особините со Создателот, бидејќи чувствува страдања во себе. Исто така ги чувствува и страдањата на целиот свет, и не е во состојба да го оправда управувањето на Создателот со суштествата, како апсолутно добро и со добра цел. И тогаш чувствува дека за него целиот свет згаснува и нема од каде да дојде радоста.
Затоа, секој пат, кога тој почнува да го поправа своето лошо мислење за управувањето, во него никнува омразата кон оддалечувањето од Создателот. Од чувството на омраза кон оддалеченоста од Создателот, тој доаѓа до љубов за зближување со Создателот. Во која мера го чувствува страдањата за време на оддалечувањето – во таа мера тој се зближува со Создателот. Како што е речено погоре, во мера на чувствувањето на мракот, кој го претставува злото, тој доаѓа до чувството на зближување со доброто и знае како треба да ја цени таа состојба, кога добива барем малку зближувaње со Создателот.
Оттука може да се сфати, дека сите страдања кои што постојат во светот, претставуваат само подготовка кон вистинските страдања, до кои човекот мора да дојде, инаку нема да може да го достигне најмалото духовно скалило, бидејќи не постои Светлина без кли ( желбата да се почувствува таа Светлина). Вистинските страдања се кога тој го обвинува Вишото управување, говорејќи лошо за Него. Токму за тоа тој се моли, да не зборува лошо за управувањето на Создателот. Создателот ги зема в предвид тие страдања, како што се нарекува "Создателот ја слуша молитвата на секој". Создателот одговара само на овие страдања, затоа што човекот не моли поради задоволување на својата егоистичка желба. Во спротивно, тоа уште повеќе би го оддалечило од Создателот поради разликата во особините, која се појавила како последица на примањето поради задоволство на егоистичната желба.
Но токму напротив, човекот ја моли вербата, Создателот да му даде сили да се спротистави на егоизмот за да може да ја достигне сличноста со Него. Бидејќи тој гледа, дека во отсутство на постојана верба, кога отсуствува Светлината на вербата, тој престанува да верува во управувањето на Создателот, т.е. станува грешник, обвинувајќи го Создателот. Излегува, дека сите негови страдања се само поради тоа, што мисли лошо за Вишото управување.
Човекот е должен да Му заблагодарува и да го возвишува својот Создател: „Благословен да е Создателот кој нè создал во слава на Себеси". Битијата би требале да му заблагодаруваат на Создателот во осознавањето на јавното управување на Создателот со светот со цел да се постигне доброто. Но, бидејќи тоа не им е откриено на нижите, тие не го возвишуваат Создателот – и токму тоа предизвикува страдања.
Односно од своја страна човекот посакува со вербата над знаењето да верува во тоа дека Создателот управува со светот со добро и за негова благодат. Тој сака вербата да ја чувствува толку очигледно како да е вистинско знаење. Затоа, кога човекот се занимава со Тора (Кабала) и заповедите (патиштата кон Создателот), тој посакува да ја привлече врз себе Светлината на Создателот не поради сопственото насладување, туку поради тоа дека му е неподносливо и не може да го оправда управувањето на Создателот како добро, и дека носи добро.
Тоа му причинува на човекот страдања, бидејќи тој го проколнува името на Создателот, кој е Добар и Создава добро. Но телото на човекот (неговите желби) му го вели спротивното. Оттука се сите негови страдања: бидејќи ако се наоѓа во оддалечување од Создателот, тогаш не е во состојба да го оправда Неговото однесување со нижите. А тоа означува дека оддалечувањето од Создателот му е омразено. Кога во човекот се појавуваат такви страдања, Создателот ја слуша неговата молитва (обраќање со срцето) и го приближува до Себе. Тогаш човекот се удостојува да биде зближен, бидејќи страдањата од оддалечувањето од Создателот што претходно ги чувствувал го предизвикале зближувањето со Него. За таквата состојба е кажано: "Предноста на Светлината се проценува од мракот", а исто така и „Предноста на земјата - е во сè ". Зборот „земја"(хебр. Ерец) го означува суштеството. „Во сè " е предноста која му дозволува на човекот да ја види разликата помеѓу состојбите на зближување и оддалечување. Тоа е кога човекот се удостојува со спојување „во сè ", затоа што Создателот е СÉ !
Следна статија бр. 35 „За животната сила на Светоста“