Три теории за телото и душата, откриено и скриено, забрана и дозвола.
Пред почетокот на разјаснувањето на оваа величествена тема, треба да се потенцира дека, без оглед на тоа што се чини невозможно ова да му се објасни на човечкиот разум, без употреба на апстрактните филозофски поими, кои обично се користат во таков вид на појаснувања - кабалата го оттргнува ученикот од апстрактната филозофија, и од сè што е со неа поврзано, и го насочува кон чистата наука која поседува точност, соодветна со едноставното осознавање на практичните дејства. И ако понатака се спомнуваат филозофски поими, тоа ќе биде само за да се покаже разликата помеѓу тоа, каде може да се крене човечкиот разум и достигнувањата на кабалистот, кој поседува практична основа. За разјаснување на вистинската смисла на поимите тело и душа, неопходно е да се ослободиме од сите поими што се употребуваат и се вкоренети во масите, а кои се земени воглавно од апстрактните теории, бидејќи смислата на кабалата е сосема друга според нејзината цел.
Три теории за телото и душата
Сите теории за телото и душата распространети во светот, се обединуваат во следните три теории:
1. Теорија на верувањето
Теоријата на верувањето, која говори дека, не постои ништо освен душата или духот. Според нивното мислење, постојат духовни суштини, одделени една од друга според квалитетот, наречени души на луѓето, кај кои постои реалност, што самостојно постои пред тие да се спуштат и отелотворат во телото на човекот. И потоа, кога умира телото, смртта не делува врз нив, затоа што духовното е едноставна суштина. Поимот смрт, според нивното мислење, не е ништо повеќе од поделба на основите, од кои е составена суштината, и се однесува на материјалното тело кое претставува конструкција од некои основи, кои повторно се разделуваат поради смртта. Додека пак, душата, како духовно, претставува едноставна суштина, во која нема компоненти, и затоа не може да се подели на начин што ќе влијае врз нејзината градба. Согласно со тоа, душата е бесмртна и егзистира вечно. Телото пак, според нивното сфаќање, е некој вид обвивка за духовната суштина, во која се преслекува душата, и преку него ги манифестира своите сили, како што се добри особини и различни вештини. Таа му дава живот и движење на телото, и го чува од сите несреќи, така што телото само од себе, нема ниту живот, ниту движење, ништо, освен мртва материја, какво што го гледаме, откога по смртниот час душата го напушта. Додека сите знаци на живот, што ги гледаме во телото на човекот, се само манифестација на силите на душата.
2. Теорија на дуализам
Тоа е теорија на оние кои што веруваат во двојноста. Според нивното мислење, телото е совршена творба, егзистира, живее и се храни, ја чува својата егзистенција во сè што е потребно. И нема ниту малку потреба од каква било духовна суштина. Меѓутоа, тоа тело апсолутно не се смета за суштина на човекот. Основа на суштината на човекот е разумна душа, која претставува духовна суштина, исто како што мислат следбениците на првата теорија. Разликата помеѓу овие две теории е само во поимот на телото. По брзиот развој во светот на науката за телото и науката за душата, се испоставило дека Вишото управување ги поставило во механизмот на телото сите животни потреби, и затоа според нивното мислење не останало ништо за активноста на душата внатре во телото, само вештините и добрите особини, нивните духовни облици. Така, тие веруваат во двојноста т.е. во двете теории истовремено, но велат, дека душата претставува корен на телото, што значи, дека телото е плод и продолжување на душата.
3. Теорија на негирање
Тоа е теорија на оние, кои што ја негираат духовната реалност и ја признаваат само материјалноста. Следбениците на оваа теорија целосно негираат постоење на каква било апстрактна духовна суштина во градбата на телото на човекот. Неоспорлив доказ за тоа е дека разумот на човекот не е ништо друго, туку производ на телото. Тие го замислуваат телото слично на исправна електрична машина, со кабли кои се протегаат од телото кон мозокот. Тие се активираат по пат на контакт на организмот со надворешните дразби, и ги насочуваат своите осети: болка или насладување - во мозокот, а мозокот дава наредба на органот што да прави. Сè е управувано со помош на тие кабли и жили, присоединети кон тоа. така што го оддалечуваат органот од изворот на болка, и го приближуваат до изворот на насладување. На таков начин во човекот се одвива правење на заклучоци во сите животни ситуации.
Нашето пак чувствување на разумот и логиката внатре во нашиот мозок е само снимка од тоа што се случува внатре во организмот на материјален начин. И предноста на човекот во споредба со било кој претставник на животинскиот свет се состои во тоа, што неговиот мозок е развиен до степен, во кој сè што се случува во организмот се одразува во неговиот мозок, како снимка, чувствувана од човекот како разум и логика. Така што целиот разум и неговите заклучоци не се ништо друго, туку производ на случувањата во организмот. Меѓу следбениците на втората теорија има такви, кои целосно се согласни со оваа теорија. Но ѝ ја додаваат вечната духовна суштина, наречена душа, која се преслекува внатре во механизмот на телото. Токму таа душа е суштината на човекот, а механизмот на телото е само нејзина обвивка. Значи, во општи црти го опишав тоа што до сега е претставено од хуманите науки како поими „тело и душа”.
Тело и душа, како научни поими според науката кабала
Во кажаното од кабалистите нема ниту еден збор, кој би имал теоретска основа, туку сè произлегува само од нивните практични постигнувања. Очигледен факт е тоа што човекот според својата природа е подлежен на сомнежи. И секој заклучок, кој човечкиот разум го дефинира како очигледен, по некое време подлежи на сомнеж! И затоа се зголемува моќта на теоретизирањето, што резултира со друг заклучок, и повторно се смета за очигледно. Ако човекот навистина има апстрактно мислење, тој се движи по таков круг целиот свој живот. Очигледноста на вчерашното, денес прераснува во сомнежи. Додека денешното очигледно ќе се претвори во сомнежи утре, така што во границите на апсолутната очигледност невозможно е да се дојде до заклучок за повеќе од еден ден.
Откриено и скриено
Денешната наука е равиена, и веќе стигнала до сфаќањето на ова во вистинска форма, и донесена е одлука дека, во реалноста не постои апсолутна очигледност. Меѓутоа мудреците разбрале и го осознале тоа неколку милениуми пред нив. Согласно со тоа, во однос на верувањето тие дале наредби и ни забраниле не само да теоретизираме, туку и да ги употребуваме теоретските заклучоци, слични на овие, дури и во преговарањето. Мудреците ја поделиле науката на два дела: откриен и скриен. Откриениот дел го содржи сето она кое што ние го разбираме при едноставно осознавање, изучувањето се гради врз практична основа, без какво било теоретизирање, како што е речено од мудреците: „Судат само според она што го гледаат очите”.
Скриениот дел ги содржи сите знаења, кои биле слушнати од посветените луѓе, или тоа што е осознаено и достигнато воглавно од самите нас. Но невозможно е да се доближиме во мера, доволна за критика од позицијата на здравиот разум, како едноставно осознавање. Ова е тоа кое што е наречено скриено, што ни советуваат да го прифатиме како „едноставна верба”. И најстрого ни забраниле во сè што се однесува на религијата дури и да гледаме на она, што може да поттикне нивно истражување. Меѓутоа, називите: откриено, скриено – не се константи, кои укажуваат на одредени видови на знаења, како што сметаат масите, туку тие укажуваат само на осознавањето на човекот. Односно, знаењата што успеал да ги открие и дознае од реалната пракса, човекот ги нарекува „откриено”, додека сите знаења кои сè уште не го достигнале тој степен на спознавање, ги нарекува „скриено”. Така, никогаш, ниту во едно поколение немало човек, кој не би ги имал овие два дела. Притоа, дозволено му е да го изучува и истражува откриениот дел, затоа што тој поседува за тоа реална основа. Додека во делот скриен од него, забранет е дури и обидот за истражување, бидејќи тој таму нема никаква реална основа.
Забрана и дозвола за употреба на обичната наука
Согласно со ова, одејќи по патот на мудреците, не ни е дозволено да ги користиме податоците од обичните науки, туку замо знаењата кои биле практично докажани, и немаме ниту сенка на сомнеж во нивната реалност. Затоа, од сите овие три теории ние не можеме да прифатиме никаков религиозен принцип, а уште помалку поимите „душа и тело” кои претставуваат „општи принципи и теми на општата религија”. Можеме да ги прифатиме само, тргнувајќи од знаењата на науката кабала, во која тие се стекнати со пракса, така што човекот не може да се сомнева во нивната вистинитост. И јасно е, дека е невозможно такви докази да бидат претставени на некој духовен начин, затоа што се добиени само со помош на телото, способно за сензитивно воспримање. Согласно со тоа, ние имаме право до одредена мера да ја користиме само третата теорија, која се занимава исклучиво со прашањата на телото, во сите тие заклучоци кои се докажани од искуство, во врска со кои нема никакви несогласувања. И другите општи логични објаснувања на овие теории и на другите, не се прифатени од нас и се забранети, а секој кој ги користи, ја крши забраната за дејството – „не се обраќај кај боговите”.
Меѓутоа, третата теорија е туѓа и претставува голема опасност за човековиот дух. И всушност нема ниту еден навистина образован човек, кој би можел да ја прифати. Бидејќи, според нивното изразување, уништен е видот на човекот, од него е направена машина, која дејствува и се движи со помош на други сили. Според нивното мислење, човекот нема слобода на избор, соодветно на неговата желба, го туркаат силите на природата, и сите дејства тој ги извршува под принуда. И нема никакви „награди и казни” за човекот, бидејќи дејството на законот за казна и награда не важи за тој, кој нема слободно изразување на волјата. И тоа е далеку од знаењето за целта, не само меѓу религиозните, кои веруваат во награда и казна, што произлегува од вербата во Вишото Управување, според кое сите сили на Природата се управувани од Создателот, и кои што се уверени дека во секој обичај има добра и посакувана цел. Оваа теорија е уште подалечна за нерелигиозните, според кои, секој е препуштен во рацете на слепата природа, без знаење и цел. И луѓето кои поседуваат разум, се играчки во нејзините раце. Таа ги води по погрешен пат и којзнае каде? И затоа оваа теорија е неприфатлива, и не е прифатена во светот. Сите овие непосредни теории се појавиле за да ги поправат овие нарушувања. И така било одлучено дека телото, кое, според третата теорија се нарекува машина, не е вистински човек. Но суштината на човекот е нешто сосема поинакво, невидливо и неосетно, бидејќи тоа е духовна суштина, која во скриена форма е отелотворена внатре во телото. Токму тоа е човечкото „Јас”. Човечкото „Јас”, што е тело со целото негово наполнување, претставува сопственост на вечното духовно „Јас”.
Меѓутоа целата таа теорија е неиздржана, како што тие самите признаваат, неможејќи да објаснат како духовната суштина, која е душата, или „Јас”, може да го активира телото или да го принуди на нешто. Согласно со тврдењето на самата филозофија, духовното нема никаков контакт со материјалното, и нема никакво влијание врз него, како што тие самите забележуваат. Затоа нема потреба да се каже, дека денес, кога нашето поколение се развило и сфатило дека во филозофијата и метафизиката нема вистинска содржина, за која би вредело да се потроши време, никој не смее на било каков начин да ги употребува.
Обвинување на адреса на Рамбам
Меѓутоа, дури и без оваа тешкотија, нивната теорија не би можела да биде прифатена од општеството на Израел, како што говоревме погоре. Исто така, важно е да се знае, дека причината за сериозното обвинување на адреса на Рамбам од страна на мудреците на Израел, и суровата пресуда да се спалат неговите книги, не се поради сомневањето во праведноста на Рамбам, туку само поради тоа, што тој во своите книги ги користел филозофијата и метафизиката, кои во тоа време го достигнале својот врв. Рамбам пак, сакал да ги предупреди за ова. Но, тоа не било прифатено од мудреците. Затоа нема потреба да се каже, дека денес, кога нашето поколение се развило и сфатило, дека во метафизичката филозофија нема вистинска содржина, за која би вредело да се потроши време, никој не смее на било каков начин да ја употребува.
